2025 жылдың басындағы дерек бойынша, Қазақстан халқының шамамен 63 пайызы қалалық жерде тұрады.
Егер мегаполистердің үлесін жеке есептесек, еліміздегі үш ірі мегаполисте тұратын халықтың жалпы саны ел халқының 25%-ын құрайды. Яғни, Қазақстанда тұратын әрбір төртінші азамат
– Алматы, Астана немесе Шымкент қаласының тұрғыны.
Бұл – үлкен көрсеткіш. Бірақ, әлемдік үрдіспен салыстырсақ, қалыпты құбылыс. Мысалы, ЭЫДҰ (ОЭСР) елдерінде халқының 35-40%-ы бір ғана ірі мегаполистерде шоғырланған мемлекеттер бар. Солармен салыстырғанда Қазақстанда мегаполистердегі халықтың үлесі әлі де төмен.
Бұл, әрине, әлеуметтік теңсіздікке әкеледі. Урбанизацияның күшеюі – көбіне адамдардың әлеуметтік жағдайға байланысты көшуі. Әлеуметтік теңсіздік деген тек табыс айырмашылығы ғана емес. Бұл – білімге, денсаулық сақтау қызметіне, жұмыспен қамтуға, инфрақұрылымға қолжетімділіктегі теңсіздік.
Ауылдық жерлерде тұратын халықтың табысы, жұмыс орындарының тұрақтылығы, сапалы білім мен медицинаға қолжетімділігі қалаға қарағанда әлдеқайда төмен екені жасырын емес.
Сондықтан мамандардың ауылдан кетуі, кадр тапшылығы, техникалық базаның әлсіздігі, интернет сапасының төмендігі – мұның бәрі ауыл тұрғындарын облыс орталықтарына, одан кейін ірі қалаларға көшуге итермелейтін негізгі факторлар.
Мысал ретінде айта кетсек:
* Ауыл мектептерінде білікті мұғалімдер жетіспейді, бір мұғалім бірнеше пәннен сабақ беруге мәжбүр жағдайлар бар.
* Ауруханалардың материалдық-техникалық жабдықталуы әлсіз.
* Жас мамандар ауылға баруға ынталы емес.
Сондықтан, миграция ағыны алдымен ауылдан облыс орталықтарына, кейін облыстардан мегаполистерге бағытталады. Урбанизацияның ішкі логикасы дәл осылай жүреді.
Автордың пікірі редакцияның көзқарасымен сәйкес келмеуі мүмкін
