Бүгін Болат Назарбаев ұзаққа созылған аурудан қайтыс болды. Тұңғыш президенттің інісі ел аузында қандай ісімен есте қалғанын inbusiness.kz тілшісі тізбектеп көрді.
Болат Әбішұлы Назарбаев 1953 жылы 23 мамырда Алматы облысының Шамалған қаласында Әбіш пен Әлжан Назарбаевтың отбасында кенже бала болып дүниеге келген. Ол Нұрсұлтан Назарбаевтан 13 жас кіші.
Мектеп білімін 1960 жылы өзінің шағын туған жері – Шамалғанда бастады. 1970 жылы мектепті бітіріп, кәсіптік-техникалық училищеге оқуға түседі. Алғашқы кәсіби білімін механизатор мамандығы бойынша алған. Кейін туған ауылында мамандығы бойынша еңбек етті. 2000 жылы Қарағанды қаласындағы Фемида заң институтын заңгер, заңгер мамандығы бойынша бітірген.
1971 жылы Болат Назарбаев жергілікті әскери комиссариаттан Кеңес әскері қатарында қызмет етуге шақыру қағазын алады. КСРО Қарулы Күштері Құрлық әскерлерінің гвардиялық әскери бөлімінде 1973 жылға дейін екі жыл мерзімді қызметте болды.
1973 жылы 20 жастағы Болат Назарбаев Шамалғанға слесарь болып жұмысқа орналасты. 1988 жылға дейін "Шамалған" кеңшарында аға механик, бригадир, кейін төрағасының орынбасары болды. 1988-1989 жылдары Қаскелең наубайханасы директорының орынбасары. 1989 жылы ұсақ мал терісін дайындау және сатумен айналыса бастады.
1992-1997 жылдары "Іңкәр Агро" ірі ауылшаруашылық ЖШС вице-президенті болды. 1997 жылдан бері ол BN Invest жеке қаржылық-өнеркәсіптік холдинг компаниясын басқарады.
Отбасы
Болат Әбішұлы әскери борышын өтеген соң Үштөбе іргесіндегі "Первое мая" совхозына жүргізуші болып орналасады. Мұнда болашақ жары Гүлжанмен (1955-2020) танысады. 1974 жылы 4 желтоқсанда жас жұбайлар Шамалғанға қоныс аударып, Әбішева Гүлмира Болатқызы (1975), Назарбаева Құндыз Болатқызы (1976), Назарбаев Нұрбол Болатұлы (1983) дүниеге келді. 2020 жылдың 29 маусымында Гүлжан жүрек-қан тамырлары ауруынан қайтыс болды. Ол Шамалған маңындағы Шұбарат зиратында жерленген.
Нұрбол мен Гүлмираның балалары Алматыда тұратыны белгілі. Ұлы Қазақстанның құқық қорғау органдарында ұзақ уақыт қызмет атқарып, кейін бизнеспен айналысқан. Қызы мемлекеттік қызметте жұмыс істеген, 2021 жылдың шілдесіне дейін Алматы облысы бойынша Қарасай мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сотының төрағасы қызметін атқарған.
Бұған дейін тележүргізуші Гүлмира Нәлібай Болат Назарбаевпен сұхбаттасқан. Сұхбатта Болат Назарбаев көпшілік оны ағасының арқасында көтерілді деп ойлайтынын жасырмаған.
"Өмірде қиын сәттер болды. Барлығы ағам көмектеседі деп ойлайды. Одан (Нұрсұлтан Назарбаевтан - ред.) ешқашан жұмыс сұраған емеспін. Ешқашан өзіме қандай да бір лауазым сұраған емеспін. Бәріне өзім жеттім. Ешқашан ағама ауыртпалық салған емеспін", – деген еді ол.
Меценаттық жолы
"Салиқалы ұрпақ" қоғамдық қорының мәліметінше, 2010 жылы бөгет бұзылып, Қызылағаш ауылын су басқаннан кейін Болат Назарбаев зардап шеккендерге 20 тұрғын үй салуға ақша бөлген. 2017 жылы "Салиқалы ұрпақ" қоры арқылы Шамалғанда 17 жаңа ғимараттың құрылысына қаржы бөлді.
2020 жылдың басында қордан коронавируспен күресуге атсалысқан медицина қызметкерлеріне 150 миллион теңге жіберілді. Сол жылы Түркістан облысының Мақтаарал ауданындағы су тасқынынан кейінгі қалпына келтіру жұмыстарына тағы 200 млн теңге қаржы бөлген.
Тергеулер
2022 жылдың қыркүйегінде "Аманат" партиясының атына Алматы облысындағы бір топ адам заңсыз әрекеттер туралы шағым түсірген.
Партия Бас прокуратураға Алматы, Талғар, Астана, Қаскелең және Түркістан облысынан 244 гектар жер алуға сұраныс жолдаған. Бұл жерлердің басым бөлігі заңсыз берілген болып шықты. 2023 жылдың ақпанында Болат Назарбаев компанияларының жерлері мемлекет меншігіне қайтарылғаны белгілі болды.
Сондай-ақ, Болат Назарбаевтың еншілес компанияларына тиесілі Маңғыстау облысындағы 239 мың гектар және Жамбыл облысындағы 60 мың гектар жер қайтарылды.
2023 жылдың наурызында Болат Назарбаев Алматы зауытының акцияларын мемлекетке қайтаруға міндеттелді. Жоғарғы Соттың азаматтық істер жөніндегі сот алқасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитетінің талабы бойынша Болат Назарбаевты және "РЛС-ТМ" ЖШС-ны Алматы ауыр машина жасау зауытының акцияларын мемлекет меншігіне қайтаруды міндеттеді.
2023 жылдың сәуірінде Әлия мен Болат Назарбаевтың Алматы маңындағы жерлері сот шешімімен мемлекет меншігіне қайтарылғаны белгілі болды. Әлия Назарбаеваның учаскелері Алматы облысының Жамбыл және Қарасай аудандарында орналасқан. Жалпы көлемі 445 га, мақсатты мақсаты егіншілік болды. Сот жер заңнамасын бұзу фактілері барын анықтады.
Сонымен қатар 2023 жылдың сәуірінде Болат Назарбаев "Барыс" автобазарынан айырылды. Сот жалпы көлемі 37,6 га жер телімдерін (Барыс автобазары) сатып алу-сату шарттарын жарамсыз деп тапты.
Прокуратура, жергілікті әкімдік және Болат Назарбаев арасындағы сот процестері ағымдағы жылдың наурыз айының соңында басталған. 2004-2019 жылдар аралығында 7 жер сатып алу-сату шарты жасалған. Мемлекеттік жерлер әр уақытта берілді: Қарасай ауданы, Қаскелең қаласы әкімдіктері және облыстың жер қатынастары басқармасы. Жер телімдерін беру өрескел заңбұзушылықпен орын алғаны айтылды. Маусым айында апелляциялық шағым сот шешімін күшінде қалдырды.
Ұзаққа созылған ауру
"Салиқалы ұрпақ" қоғамдық қоры Болат Назарбаевтың 2015 жылдан бері қатерлі ісікпен ауыратынын хабарлады. Болат Назарбаевтың жағдайының нашарлағаны 2023 жылдың шілдесінде белгілі болды.
4 қарашада қазақстандық бірқатар БАҚ Болат Назарбаевтың жағдайы ауыр деп хабарлаған. Басылымдар Болат Назарбаевтың ауруханаға жатқызылғанын, оның жағдайы ауыр және тұрақсыз екенін атап өтті. Кейін Алматының Орталық клиникалық ауруханасы Болат Назарбаевтың жансақтау бөлімінде жатқанын хабарлады.
2023 жылғы 13 қарашада сағат 09:51-де ұзаққа созылған науқастан кейін Болат Назарбаев қайтыс болды.
