Бас прокуратура жекелеген батыс БАҚ-тарының Қазақстанның мұнай-газ саласында орын алған заң бұзушылықтар туралы мәліметтері шындыққа сәйкес келмейтіндігін айтты. Бұл туралы Бас прокурордың бірінші орынбасары Берік Асылов Мәжілістің Экономикалық реформа және Өңірлік даму комитетінің кеңейтілген отырысында мәлім етті, деп хабарлайды parlam.kz.
Атап айтқанда, газға экспорттық бағаларды төмендету, сондай-ақ "ҚазРосГаз" компаниясының Қазақстаннан газ экспорты саласындағы кірістерді жымқыру үшін делдал-компанияларды пайдалануы және сыбайлас жемқорлық жоспарлары туралы ақпарат расталмады. Материалдарды зерттеу барысында прокуратура мұндай мәлімдемелер жалпы саладағы жағдайды түсінбегендіктен пайда болады деген қорытындыға келді. Ресеймен үкіметаралық келісім шеңберінде Қазақстаннан экспортталатын табиғи газдың 90% - дан астамы тең көлемде Қазақстан тарапына қарсы жеткізу тетігі арқылы өтеледі. Мұндай мәмілелердегі жалғыз және тікелей контрагент-ПАО "Газпром". Бұл айырбастау операциялары Қазақстанның ішкі нарығына газ жеткізу болып табылады.
Осы ретте мұндай мәмілелердегі бағаларды Қазақстан Үкіметі реттейді, бұл трансферттік баға белгілеу туралы заңнамаға сәйкес келеді және ел ішіндегі газға ішкі бағаларды ТМД елдері арасында ең төменгі деңгейде ұстап тұруға ықпал етеді.
Теңіз және Қашаған кен орындарындағы қазақстандық мұнай үлесіне келетін болсақ, оны сатып алу рәсімі Vitol-ға "артықшылықты қол жетімділікті" алуына байланысты батыс журналистерінің сынына айналды, онда жағдай жарияланымдарға қарағанда басқаша көрінеді. Ресми құжаттарға сәйкес, Vitol мұнай трейдерлері конкурстық рәсімдер барысында "ҚазМұнайГаз" үшін барынша тиімді шарттарды ұсыну есебінен Қашаған және Теңіз кен орындарындағы қазақстандық үлесті қоса алғанда, мұнайдың болашақ жеткізілімдері есебіне аванс беру бойынша "ҚазМұнайГаз" тендерінде жеңіске жетті.
Қазақстанның Бас прокуратурасы бұл мәміле біздің еліміздің заңнамасына сәйкес келді, халықаралық практикада кеңінен қолданылады және "ҚазМұнайГаз" ұлттық компаниясының борыштық жүктемесінің проблемасын шешу үшін балама ретінде мұнайға әлемдік бағаның құлдырауы кезеңінде пайдаланылды деген қорытындыға келді. Сыртқы нарықта тікелей қарыз алу елдің ірі кәсіпорындары мен салық төлеушілерінің бірінің банкроттыққа ұшырау тәуекелін тудырып, кредиттік лимиттер бойынша міндеттемелерді бұзар еді. Қазіргі уақытта міндеттемелердің басым бөлігі орындалды, бұл осы мәміледе ұлттық компания мүдделерінің сақталуын көрсетеді.
Еліміздің Бас прокуратурасының тексеруі нәтижесінде Қазақстаннан экспортталатын мұнай бағасының төмендеу фактілерін анықтаған жоқ. Мұнай экспорты бойынша барлық мәмілелерді салық органдары трансферттік баға белгілеу туралы заңнамаға сәйкестігі тұрғысынан мониторингтейді және бақылайды. Қарастырылып отырған кезеңде Қазақстаннан Еуропа елдеріне экспортқа мұнайдың барлық жеткізілімдері Argus Media және Platt's халықаралық басылымдарының баға белгіленімдеріне байланыстырып, транспаренттік негізде жүзеге асырылды, бұл төмен бағамен елден мұнай экспорттау және қазақстандық мұнай экспорттаушылардың салық салынатын базасын жасанды азайту туралы алыпсатарлықты жоққа шығарады. ҚМГ бұрынғы сауда үйінің еуропалық бөлімшелерінің үшінші тұлғалардың жеке шығыстарын қаржыландыруда айыптаулары да расталмады, өйткені еншілес компаниялардың, атап айтқанда "KazMunaiGaz AG ТН" негізгі қызметті жүргізу үшін шығыстары "ҚМГ СҮ" АҚ Бас компаниясының жыл сайын бекітілетін бюджеттеріне сәйкес жүзеге асырылды, оның бюджеті өз кезегінде ҚМГ бас Ұлттық компаниясының деңгейінде бекітілді.
Бас прокуратура ұсынған тексеру нәтижелерін назарға ала отырып, Мәжіліс депутаттары осындай теріс жарияланымдарға дер кезінде ден қою және қажетті ақпаратты ұсыну қоғамға экономика салаларының дамуы туралы объективті түсінікке ие болуға мүмкіндік беретініне, сондай-ақ елдің инвестициялық тартымдылығын арттыруға ықпал ететініне сенім білдірді.
