Соңғы рет тоқсаннан тоқсанға мұндай айтарлықтай өсім екі жыл бұрын тіркелген, деп жазады inbusiness.kz сайты ұлттық статистика бюросына сілтеме жасап.
COVID-19 пандемиясы басталғанға дейін көрсеткіш тұрақты түрде төмендеген. 2020 жылдың І тоқсанының қорытындысы бойынша 2016 жылдың ІІІ тоқсанындағы тарихи жоғары деңгеймен салыстырғанда екі есе азайып, 176,6 мың адамға дейін түскен. Алайда пандемия басталғанда нәтижесіз жұмыспен қамтылғандар саны тоқсаннан тоқсанға бірден 41% өсіп, 2020 жылдың сәуір-маусым айларында 248,9 мың адамға жетті. Сол уақыттан бері динамика тұрақсыз күйде қалып отыр, дегенмен ұзақ мерзімді төмендеу үрдісі байқалады. Мысалы, 2025 жылдың І тоқсанында кемінде 2016 жылдың басынан бергі ең төменгі көрсеткіш тіркелді - 154,5 мың адам.
Нәтижесіз жұмыспен қамтылғандар деген кімдер? Бұл - негізінен ресми тіркеуі жоқ өзін-өзі жұмыспен қамтыған халықтың бір бөлігі. Бәрінен бұрын тіркелмеген тәуелсіз жұмысшылар жайлы сөз болып тұр - өз бетінше тауарлар мен қызметтер өндіретін, бірақ мемлекеттік органдар назарынан тыс қалып отырған адамдар. ІІ тоқсанда олардың үлесі барлық нәтижесіз жұмыспен қамтылғандардың 70%-ын құрады. Тағы да салыстырмалы түрде екі ірі топ: жеке кәсіпкерлер мен табысы күнкөріс минимумынан төмен жеке қосалқы шаруашылық жұмысшылары. Олардың жиынтық үлесі ІІ тоқсанда 24% тең болды.
Нәтижесіз жұмыспен қамтылғандар айтарлықтай экономикалық құндылық тудырмайтындықтан, олардың үлесі жұмыс күшін жеткіліксіз пайдаланудың деңгейін көрсете алады деп санайды Ұлттық банк сарапшылары. Нақтырақ айтсақ, сәуір-маусым айларында нәтижесіз жұмыспен қамтылғандардың жұмыс күшіндегі үлесі 1,7%-ды құрады. Қаңтар-наурызбен салыстырғанда өсім +0,1 т.п. құрады. Динамика аса бір елеулі емес деуге болады. Бірақ еңбек нарығының басқа пайыздық көрсеткіштері мүлде өзгермеген. Мысалы, жұмыссыздық деңгейі қатарынан төрт тоқсан бойы бір деңгейде қалып отыр - 4,6%. Ресми статистикада жұмыссыздар деп жұмыс іздеп жүрген және жұмыс істеуге дайын адамдар саналады.
Қорытындылай келе айта кетсек, еңбек нарығы бойынша деректерді ұлттық статистика бюросы үй шаруашылықтарына іріктемелі зерттеу жүргізу және оны кейін жалпы жиынтыққа экстраполяциялау арқылы қалыптастырады. ІІ тоқсанда 3,7% үй шаруашылығынан сауалнама алынған.
