Туберкулезбен сырқаттанушылықтың негізгі көрсеткіші 2018 жылы 81,7-ден 2022 жылы 100 мың халыққа шаққанда 36,5-ке дейін төмендеді, таралуы бойынша 2018 жылы 69,2-ден 2022 жылы 49,6-ға дейін төмендеді, өлім-жітім де -2018 жылы 7,4-тен 2022 жылы 1,6-ға дейін төмендеді.
ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің штаттан тыс бас фтизиатры Мәлік Әденов түсіндіргендей, 2023 жылдың 1 жартыжылдығындағы көрсеткіштерді талдау кезінде сырқаттанушылықтың, таралудың және өлім-жітімнің төмендеуі байқалады. Бұл факт ҚР бойынша эпидемиологиялық жағдайдың көпжылдық тұрақтанғанын көрсетеді.
Қазақстанда туберкулезді уақытылы анықтау үшін халықаралық стандарттарға сәйкес келетін және көптеген дәріге көнбейтін туберкулез бен туберкулездің (КДК ТБ) болуын анықтауға мүмкіндік беретін ДДҰ ұсынған заманауи әдістер енгізілді.
Туберкулездің белгілері мен симптомдары бар барлық адамдар үшін бастапқы диагностикалық сынақ ретінде ДДҰ молекулалық диагностикалық жедел сынақтарды қолдануды ұсынады. Осы сынақтардың көмегімен 2 сағаттың ішінде нәтиже алуға және адамның негізгі туберкулезге қарсы препаратқа сезімталдығының бар-жоғын білуге болады.
Қазіргі уақытта барлық МСАК ұйымдары, оның ішінде аудандық деңгейдегі ұйымдар туберкулезді және оның тұрақты түрлерін тез диагностикалау үшін жабдықтармен қамтамасыз етілген.
Жұмыс істеп тұрған 19 өңірлік (облыстық, қалалық) туберкулезге қарсы зертханалар жаңа және қайта бейінді препараттарды қоса алғанда, дәрілік сезімталдыққа тестілеу бойынша сапаны сыртқы бағалаудың халықаралық раундынан өтті. Қазақстанда туберкулезбен ауыратын науқастарды емдеудің тиімділігі әлемдегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі болып табылады және 2021 жылы сезімтал туберкулезбен алғаш анықталған науқастардың арасында ол 85,9% (ДДҰ стандарты - 85%) және дәріге көнбеушілігі – 80,2% (ДДҰ стандарты - 75%) құрады.
Аурумен күресте үлкен тиімділікке дәрі-дәрмектердің жаңа түрлерін енгізумен, сондай-ақ жаңа технологиялар маңызды рөл атқарған процестің өзін жетілдірумен қол жеткізілді.
Мысалы, смартфон арқылы бейне байланыс арқылы медицина қызметкерлері емдеу процесін бақылайтын бейне-бақыланатын емдеу тәжірибесі енгізілді.
Бұл ретте интернет үшін шығындарды медициналық мекеме өзіне алады. Егер пациентте смартфон болмаса, медициналық мекеме оны ұсынады.
Бүгінгі таңда ҚР заңнамасына сәйкес туберкулезбен ауыратын науқастарға психикалық-әлеуметтік қолдау көрсетіледі, 2022 жылдың қорытындысы бойынша амбулаториялық ем алатын пациенттердің 95%-ы әлеуметтік қолдау шараларымен қамтылды.
Туберкулез - бұл жақсы бақыланатын инфекциялық ауру. Бұл ретте Қазақстанда туберкулездің профилактикасы, диагностикалау және емдеу мүлдем тегін және мемлекеттің тарапынан толық қаржыландырылады.
Әлем халқының шамамен төрттен бір бөлігі туберкулез бактерияларын жұқтырған деп есептеледі. Жұқтырған адамдарда туберкулездің белгілері пайда болып, аурудың даму ықтималдығы шамамен 5-10% құрайды.
