2026 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстанда электронды шот-фактураларды (ЭШФ) жазып беруді бақылаудың жаңа тетігі енгізіледі, деп хабарлайды inbusiness.kz сайты.
ЭШФ жазып беруді автоматтандырылған бақылау "е-Тамға" сервисі есептейтін баланс негізінде жүзеге асырылады. Бұл тетік ЭШФ-ны тек расталған шығыстар болған жағдайда, яғни қолжетімді баланс аясында ғана жазып беруге мүмкіндік береді.
Автоматтандырылған бақылау ЭШФ-ны тек заңды расталған шығыстар болғанда, яғни қолжетімді ҚҚС балансы шегінде рәсімдеуді көздейді.
Баланс "е-Тамға" сервисімен нақты уақыт режимінде есептеледі және Мемлекеттік кірістер комитетінің қазынашылық шотына ақша аудару арқылы толтырылады, бұл ретте аванстық салық есептелмейді. Жабдықтаушылар балансты сатып алушы есебінен қосымша толықтыра алады, ал пайдаланылмаған қаражат өтініш негізінде қайтарылады.
Бақылау тек тауарларды өткізу, жұмыстарды орындау және қызметтерді көрсету бойынша нақты айналымды ЭШФ-ны қайтарып растаған, тәуекелді салық төлеушілерге ғана қолданылады. Сонымен қатар ЭШФ-ны өз бетінше кері қайтарған (мысалы, қате жазылған немесе өзге де себептермен) салық төлеушілерге бақылау қолданылмайды.
Бақылау мерзімі – 12 ай.
Ерте алып тастау 6 ай өткеннен кейін төмендегі шарттар орындалса мүмкін болады:
- балансты ай сайын тұрақты түрде толықтыру;
- ЭШФ жазып беру үшін пайдаланылған ақша сомасы жазылған ЭШФ-дағы ҚҚС сомасының кемінде 50 (елу) пайызын құрауы.
"е-Тамға" сервисін енгізу салықтық әкімшілендірудің ашықтығы мен тиімділігін арттыруға, сондай-ақ көлеңкелі экономиканы азайтуға бағытталған.
Электрондық шот-фактураларды жазып беруді салыстырмалы бақылау салық органдары тарапынан тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша жалған жеткізумен айналысатын салық төлеушілерді анықтау, әрі оларға ЭШФ жазып беруді тоқтату мақсатында жүргізіледі. Ол тек жалған ЭШФ жазып беру белгілері бар шағын санаттағы салық төлеушілерге ғана қолданылады.
Салыстырмалы бақылау бойынша хабарламаның мақсаты – ықтимал бұзушылықтар туралы хабарлау және оларды түзетуге мүмкіндік беру, сондай-ақ бұзушылық жоқ екенін түсіндіруге жағдай жасау.
Хабарламаны орындау үшін салық төлеушіге 10 жұмыс күні беріледі:
- Келісім білдірсе – ЭШФ-ны кері қайтару қажет;
- Келіспеген жағдайда бұзушылықтың жоқ екенін түсіндіретін жауап ұсыну керек.
Хабарламаны уақытылы орындамау ЭШФ жазып беруді және банктік шоттар бойынша операцияларды тоқтату сияқты шектеулерге әкеледі.
