"AMANAT" партиясы фракциясының мүшесі, Парламент мәжілісінің депутаты Асхат Аймағамбетов мемлекеттік бюджеттің тапшылығының бірнеше себебін көрсетті, деп хабарлайды inbusiness.kz сайты.
Оның айтуынша, мемлекеттік бюджеттің тапшылығы себептеріне тоқталып өтті. Олар: мемлекеттік қарыз, әртүрлі қорлардың "екінші бюджет" ретінде пайда болуы, тиімсіз бюджетаралық қарым-қатынастар және бюджеттік тәртіптің әлсіздігі.
"Бізге сыртқы және ішкі қарыздардың қатаң ашықтығын және бақылауын қамтамасыз ететін жүйе қажет. Қарыздың әрі қарай өсуі бізді бюджет дағдарысына әкелуі мүмкін. Кодекс жобасында біздің түзетулерге қарамастан, бұл мәселе жүйелі түрде шешілмей тұр", – дейді "AMANAT" партиясы фракциясының мүшесі.
Квазимемлекеттік құрылымдар көбінесе парламенттік және қоғамдық бақылаусыз ірі көлемде қарыз алады. Бұл жағдай мемлекеттік органдарға осындай қарыздарды Парламентпен келісусіз жүзеге асыруға мүмкіндік беретін лазейкаға айналды. Жаңа Бюджет кодексі бұл лазейкаларды толық жаппайды және мұндай бақылаусыз қарыздарды шектемейді. Үкімет қарыздың қауіпсіз деңгейі туралы мәлімдемелермен тыныштандыруға тырысуда, бірақ бұл жағдай одан да үлкен алаңдаушылық тудыруы мүмкін.
"Екінші бюджет" ретінде жұмыс істейтін әртүрлі қорлар Парламенттің және тіпті Жоғарғы аудит палатасының жалпы қаржылық бақылауынан тыс қызмет етеді. Қаржылық жоспарлаудың біртұтастығын қалпына келтіру үшін олар жалпы стратегияның бір бөлігі болып, Парламентке есеп беруге міндетті болуы керек. Бюджет бірыңғай болуы тиіс, ал бұл мәселеге қатысты біздің түзетулеріміз әлі де талқылау кезеңінде", – дейді мәжілісмен.
Депутаттың айтуынша, "Самұрық-Қазынадан" бюджетке дивидендтер аудару мәселесі де әлі шешілген жоқ. Дивидендтер бюджетке түсіп, қажет болған жағдайда "Самұрық-Қазына" компанияларының инфрақұрылымдық жобаларын қайта инвестициялауға бағытталуы тиіс.
"Ең бастысы, барлық қаражат бюджет арқылы өтуі керек. Қазіргі таңда, жүздеген миллиард, тіпті триллионға жуық қаражат бюджеттен тыс қалып отыр деуге болады. Бұл қаражаттың бір бөлігі үкіметтің тапсырмасы бойынша әлеуметтік-мәдени нысандарды салуға және басқа да әлеуметтік бағыттарға жұмсалады, алайда бұл қаражаттың жұмсалуы ашық емес, бюджеттің жалпы мақсаттарымен байланысты емес және қоғамдық әрі бюджеттік бақылаудан тыс өтеді. Бұл жерде де нақты шаралар қажет", – дейді Асхат Аймағамбетов Telegram каналында.
