Пандемия мен карантин кезеңінде өлімнің де, туудың да көрсеткіштері артты. Бұл туралы "Еңбек ресурстарын дамыту орталығы" хабарлады, деп жазады inbusiness.kz.
Пандемияға қарамастан, 2020 жыл жаңа туған нәрестелер саны бойынша рекордтық жыл болды, ол 425,6 мыңды құрады, бұл 2019 жылмен салыстырғанда 5,6%-ға көп. Бұл көрсеткіш бойынша 1987 жылғы рекордқа қол жеткізілді, бір жыл ішінде 417,1 мың бала дүниеге келді.
Осылайша, былтыр алдыңғы жылмен салыстырғанда 22 561 бала көп туды, бұл өсімнің 63%-ға жуығы барлығы төрт өңірге – Түркістан (24%), Алматы (16%) және Қызылорда (10%) облыстарына, сондай-ақ Шымкент қаласына (13%) тиесілі.
Сарапшы 2020 жылы туу динамикасы бірқатар тосынсыйлар әкелгенін атап өтті.
Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша, сәуір айында жаңа туған нәрестелер саны 2019 жылдың сәуірімен салыстырғанда 26%-ға азайған. Бірақ маусым айында өсім сондай 26%-ды құрады.
"Біз мұндай толқулардың неге байланысты екенін нақты білмейміз, бірақ бұл жерде техникалық қиындықтар мен денсаулық сақтау саласындағы жағдай әсер етті деп болжаймыз. Ай сайынғы мәнде мұндай күрт өсудің ешқандай алғышарттары болған жоқ. Мүмкін, бұл мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінде туу фактілерін кеш тіркеуден болған шығар. Егер карантиннің болжамды әсері өткен жылмен салыстырғанда қараша айында – 10%-ға, ал желтоқсанда – 12%-ға өскен болса, көктемдегі төмендеу мен жазғы өсімнің себептері әлі белгісіз", – дейді болжау департаментінің директоры Дмитрий Шумеков.
Демографияның екінші тұсына тоқтала отырып, сарапшы, өкінішке қарай, барлық белгілі оқиғалардың салдарынан өлім көрсеткішінің де өскенін айтты. Қайтыс болғандар саны 2019 жылмен салыстырғанда 22%-ға өсіп, 162,6 мың адамға жетті. Бұл ретте елордада өлімнің жалпы көрсеткіші 43%-ға өсті, бұл Нұр-Сұлтан қаласында өлім жағдайлары көбірек орын алатын медициналық мекемелердің шоғырлануына байланысты болуы мүмкін.
"Егер наурыз айында қайтыс болғандар саны 2019 жылдың наурызымен салыстырғанда 20%-ға, ал жалпы бірінші тоқсанда 8%-ға қысқарса, сәуірде барлығы үйде отырғанда өлім 62%-ға, ал қаңтар-сәуірде 21%-ға төмендеген. Бірақ мамыр айында бұл көрсеткіш 27%-ға, маусымда – 51%-ға, шілдеде 2019 жылдың тиісті айымен салыстырғанда 127% - ға өскен. Одан кейін қарқын тамыз айында 70%-дан қазан айында 7%-ға дейін қысқарып, төмендей бастады, алайда қарашада 19%-ға, ал желтоқсанда 15%-ға өсім байқалды", – деп атап өтті Дмитрий Шумеков.
Сарапшының айтуынша, қазақстандықтардың өлім жағдайларында қан айналымы жүйесі мен тыныс алу органдарының аурулары көп ұшырасады.
"Өлім себептерінде қан айналымы жүйесінің аурулары ерекше орын алады, олардың үлесі өлім жағдайларының жалпы санында 23%-ды құрады. 2020 жылы өткен жылмен салыстырғанда өлім саны 21%-ға өсті. Тыныс алу органдарының ауруларынан болатын өлім 43%-ға өсті, ал жалпы өлімнің үлесі шамамен 14%-ды құрады", – деп толықтырды Дмитрий Шумеков.
Бұл ретте жазатайым оқиғалардан болатын өлім азайған.
"Пандемияның барлық зиянды әсеріне қарамастан, 2020 жылы жазатайым оқиғалардан, уланудан және жарақаттанудан болатын өлім 10%-ға азайды, бұл барлық өлім жағдайларының шамамен 7%-ын құрады. Сонымен қатар, көлік апаттарынан қайтыс болғандар саны 19%-ға азайды. Бұл үрдіс жалғаса берсе, жақсы болар еді", – деп түйіндеді сарапшы.
