ҚР Сауда және интеграция министрлігі ең алдымен жосықсыз бизнеспен жұмыс істеудің алдын алуға бағытталған тиісті заң жобаларын әзірледі. Ол өткен жылы Парламент Мәжілісінің қарауына енгізілді. Парламент депутаттары заң жобасының уақытылығы және тұтынушылардың құқықтарын тиімді қорғау мәселелерінде сындарлы шешімдер қабылдау қажеттілігі туралы оң қорытындылар берді. Бұл туралы Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің төрағасы Асқар Тынысбеков ОКҚ алаңында өткен баспасөз конференциясында хабарлады, деп жазды inbusiness.kz сайтының тілшісі.
Оның айтуынша, қазіргі уақытта Парламент Мәжілісінде шамамен 15 жұмыс тобы өткізілген. Депутаттар тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың тиімділігін арттыруға бағытталған бірқатар түзету енгізген.
"Отырыс барысында депутаттардан бірқатар ұсыныстар түсті. Атап айтқанда, бұл ұсыныс тұтынушылардың құқықтарын қорғауды күшейту мақсатында тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың ақпараттық жүйесі, электрондық сауда бөлігінде заң жобаларының ережелерін кеңейту және жеке хабарландырулардың интернет-алаңдарында қоғамдық қатынастарды реттеу болып табылады", — деді спикер.
Жаңашылдықтарға сәйкес, тұтынушыға өз құқықтарын қорғау жолдарын таңдау ұсынылады. Қолданыстағы тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңға сәйкес тұтынушы сотта өз құқықтарын қорғау үшін дәйекті міндетті кезеңдерден өтуі керек. Тұтынушы алдымен кәсіпкерге оның тұтыну құқығын бұзылуы туралы наразылықпен жүгіну керек. Содан кейін дауды медиатор арқылы сотқа дейінгі тәртіппен шешуге тырысады. Кейін Мемлекеттік орган жүгінеді. Содан кейін ғана сотқа жүгінеді.
Бұл қарапайым азаматтар үшін әуре-сарсаң тудырды, өйткені соттар тұтынушылардың талаптарын қараусыз қайтарып, кәсіпкермен медиативтік келісуді немесе мемлекеттік органға жүгінуді талап етеді.
"Осыған байланысты заң жобасы тұтынушыға өз құқықтарын қорғау тәсілі бойынша сотқа тікелей талап қоюды немесе мемлекеттік органға жүгінуді ұсынады. Екіншіден, заң жобасында тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың қоғамдық институттарының, оның ішінде осы салада Омбудсмен енгізу арқылы рөлін арттыру ұсынылады. Қазіргі уақытта бизнес субъектілерін қорғау бойынша Омбудсмен бар. Алайда, паритет құру үшін тұтынушылардың құқықтарын қорғайтын үшін Омбудсмен жоқ. Сондай-ақ, айқындалмаған адамдар тобын қорғау үшін талап қою мүмкіндігі енгізіледі. Бұл ретте осы мүмкіндікті іске асыруды Омбудсмен және тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері мемлекеттік баж төлемей жүзеге асыратын болады", - делінген хабарламада.
Қосымша тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктеріне ішкі нарықтың қоғамдық мониторингі шеңберінде тауарлардың үлгілерін іріктеу және қызметтерді сатып алу құқығы берілетін болады. Қазіргі уақытта тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның мәселелері басқа заңдармен реттелетін медициналық, туристік және өзге де қызметтер салаларындағы әрекеттеріне тосқауыл қоятын құқықтық негіздер бар.
Бұл ретте уәкілетті органның 2022 жылмен салыстырғанда талдау нәтижелері ТКШ саласында 2023 жылы шағымдар санының үш есеге жуық ұлғаюымен өскенін көрсетеді.
