Мәселен ол университетте оқымаған, бірақ қысқа курстардан, шеберлік сағаттарынан өтіп, өзі ізденіп, қажетті құзыреттерді жинаған адам болуы мүмкін деген идея барған сайын танымал болып жатыр. Мұндай қорытындыға Educause жоғары білімге ақпараттық технологияларды енгізу қауымдастығы келді. Осы қауымдастықтың жыл сайын жасайтын Horizon Reports зерттеу нәтижелері осыны көрсетті, деп жазады inbusiness.kz сайты.
Жоғары оқу орындарының жағдайын экономикалық және технологиялық трендтер қиындатып отыр. Қазір түрлі онлайн білім беретін платформалар бар. Университеттер осы платформалармен талапкерлер үшін бәсекелесуге мәжбүр. Көп жағдайда мұндай бәсекеде жеңіліске ұшырап жатыр, өйткені сертификаттар беретін қысқа бағдарламалар толық университеттік курстарға қарағанда әлдеқайда арзан.
Сондай-ақ көптеген жоғары оқу орындары студентті белгілі бір мансап жолына дайындауды университеттің басты мақсаты деп санамайды.
Educause-тің екі есебінде де жоғары білімге деген сұраныстың төмендеуіне байланысты тенденциялар сипатталған:
Бір жағынан, қоғамда университет дәрежесі бұрынғыдай құрметке ие емес. Университеттің жақсы беделі, студенттерді бірнеше жыл бойы арнайы университет ортасына жоғары білім алуға ұмтылу үшін жеткіліксіз.
Екінші жағынан, қазіргі қоғамда университет бағдарламалары инвестицияларын қайтару коэффициенті арқылы коммерциялық өнім ретінде көрсеткіштер бойынша бағалау тенденциясы бар. Ал оның нәтижелеріне сәйкес, жоғары білім әрдайым ақтала беретін инвестиция емес. Сондықтан да қазір көп адамдар университеттік білімге көп ақша салған дұрыс екеніне күмәнданады.
2032 жылға қарай жоғары білім қандай болуы мүмкін?
Әрбір жыл сайынғы Horizon есебінің дәстүрлі бөлігі алдағы он жылға арналған төрт даму сценарийі беріледі. Жаңа есептер болашақтың әртүрлі нұсқаларын сипаттайды: өсу, шектеу, құлдырау және трансформация. Бірақ бұл жолы өсу мен трансформацияның салыстырмалы түрде оң сценарийлері байқалмады.
Мысалы, оқыту және оқыту туралы есепте өсу мен трансформация сценарийлері жоғары оқу орындары білім берудің неғұрлым сұранысқа ие форматтарына бейімделе алатындығына негізделген — микро дәрежелерді, гибридті және қашықтықтан оқыту курстарын енгізеді. Бірақ сарапшылар екі жағдайда да университеттер уақыт сұранысына ілесе алмайды деп болжам жасайды.
Өсу сценарийінде білім беруді цифрландыра алмаған және шеберлік модельдеріне ауыса алмаған университеттерде қабылдау төмендейді (талапкерлер аз болады), демек қаржылық қиындықтар туындайды.
Қазір университеттер талапкерлерге неге төрт жылдық білім алуға қажеттігін түсіндіре алмайды. Өйткені ол табысты мансапқа кепіл болмай отыр.
Университеттердің жаңа форматтарды өз жұмысына біріктіруіне және студенттер үшін онлайн-платформалармен сәтті бәсекелесуіне не кедергі болуы мүмкін? Оқыту және оқыту есебінде шектеулер мен күйреу сценарийлеріндегі жағымсыз салдар қаржылық немесе саяси мәселелерге байланысты жоғары білімнің даму еркіндігін жоғалтуымен байланысты:
Шектеу сценарийінде онлайн білім алуға көшу туралы болжам жасалады, бірақ ол дәстүрлі білім жүйесін күйретеді, кампустар жабылады, нәтижесінде жоғары білім саласы материалдық тұрғыдан зардап шегеді.
Деректер мен аналитика туралы есептегі төрт сценарий көрсетілген:
Жоғары оқу орындарының IT-бөлімдері әлі де технологияларды жаңартуға ілесе алмай келе жатыр, өйткені күн сайын жаңарып жатқан IT технологиялар прогресіне ілесу үшін университеттің материалдық-техникалық базасы мен қаржылық жағдайы төмен. Тек кейбір университеттер студенттердің мүддесі үшін аналитикалық жүйелерді құра алып отыр.
Коллапс сценарийіне сәйкес, университеттер коммерциялық онлайн-платформалардан бәсекеде ұтылады: онлайн-платформалар білім беру қызметтеріндегі тұтынушылар үшін сұранысқа көбірек ие екенін дәлелдейді.
Трансформация сценарийінде университеттер физикалық кеңістіктерден бас тартады және күш-жігерді (соның ішінде аналитикалық) және инвестицияларды гибридті және қашықтықтан оқыту форматтарына бағыттайды. Бірақ тым жаппай интернетке қосылу барлық студенттер мен оқу бағыттарына пайдалы болмайды.
- Бір жағынан, егер жоғары білім жастардың сұраныстарына бейімделмесе, бағдарламаларды қолданбалы етпесе, қашықтықтан және гибридті оқыту форматтарын енгізбесе, онда іргелі жоғары білімнің мәңгілік құндылығы туралы көп айтылғанымен, онлайн платформалар түпкілікті жеңіске жетеді.
- Екінші жағынан, университеттер өзгеруге дайын болса да, саяси, экономикалық және экологиялық жағдайдың тұрақсыздығын ескере отырып, реформаларға ресурстар жетіспеуі мүмкін.
Сәтті өзгерістер болған жағдайда жаңа форматтарда университеттік білім берудің классикалық мәнінен кем дегенде бір нәрсе қала ма?
Ал өзгерістерден зардап шеккендер қанша болады? деген заңды сұрақтар туындайды.
