21 сәуірде Алматы қаласы мәслихатының кезектен тыс сессиясында шаһардың 2040 жылға дейінгі Бас жоспары бекітілді. Оңтүстік астана тұрғындарын қандай өзгерістер күтіп тұр? Бұл туралы іnbusiness.kz тілшісі баяндайды.
Айта кететіні, 1998 жылдан бастап Алматы екі есе өсті. Мегаполиске 500 мыңнан астам тұрғыны бар 27 елдімекен қосылды. 2002 жылғы Бас жоспарда 2020 жылға дейін 1,5 млн адам халқының болжамымен 31, 9 мың гектар шегінде аумақтарды дамыту көзделген.
2014 жылы қала шекарасына көлемі 20,7 гектар Іле-Алатау ұлттық паркін қоса алғанда, жаңа аумақтар (Алатау, Бостандық, Жетісу, Медеу, Наурызбай және Түрксіб аудандарына) енгізілді. Бұл қала аумағының 68,2 мың гектарға дейін ұлғаюына алып келді, ал халқы 1,64 млн адамды құрады.
"Алайда, 2014 жылы аумақтың шекарасын кеңейту әлеуметтік, көлік және инженерлік инфрақұрылыммен қамтамасыз етуде үлкен проблемалар туғызды", – деп атап өтті қала әкімінің орынбасары Асқар Әмрин.
Ең алдымен инженерлік желілер реконструкцияланады
Бас жоспарға сәйкес 2040 жылға дейін инженерлік желілерді ауқымды қайта құру жұмыстарын жүргізу жоспарлануда.
Сумен жабдықтау желілері бойынша 2040 жылға дейін 427 млрд теңгеге 2,4 мың шақырым (тәулігіне 1 100 мың текше метр), 501 млрд теңгеге 1,1 мың шақырым су бұру және 479,2 млрд теңгеге 161 шақырым жылумен жабдықтау желілерін салу жоспарлануда.
Тұрғын үй-коммуналдық инфрақұрылымды жаңғыртуға арналған шығыстар бюджеттік инвестициялар және "инвестицияларға айырбастау тарифі" қағидаты бойынша жаңа тарифтік саясат есебінен жүзеге асырылатын болады.
Қаланың маршруттық желісі жаңғыртылады
Бүгінде қаланың маршруттық желісі дамымаған. Қолданыстағы маршруттар қала тұрғындарының қажеттіліктерін қанағаттандырмайды. Қала маршруттарының 76% ұзындығы 15 шақырымды құрайды.
Осыған байланысты, Бас жоспарда маршруттық желіні жаңғырту, жедел қоғамдық көлікті енгізу және қоғамдық көлікке арналған бөлінген жолақтардың құрылысын жалғастыру жөніндегі іс-шаралар көзделген.
Бұл 2040 жылға қарай ұсынылатын тасымалдау қызметтерінің сапасын арттыруға және қоғамдық көлік жолаушыларының үлесін 40%-ға арттыруға мүмкіндік береді.
3 жолайрық салынып, Саин көшесі мен Төле би көшесі ұзартылады
Жаңа Бас жоспарда ұзындығы 7,7 шақым 3 жолайрық құрылысы мен (Сейфуллин даңғылы-Жансүгіров көшесі, Құлжа трактісі бар Бұқтырма көшесі, Саин көшесі – Монке би көшесі), 2 көшені (Саин мен Төле би көшесі) жалғастыру және 3 көшені (Рысқұлов даңғылы, Қажымұқан көшес, Әйтеке би көшесі) ұзарту жұмыстатын бастау ұсынылады.
2030 жылға қарай қаланың шетінде (Алатау, Наурызбай, Түрксіб аудандары) 210 шақырым жол салынады, 81 шақырым радиалды және ішкі магистральдар ұзартылады.
2035 жылға дейін 200 шақырым жаңа жол салу және 60 шақырым магистральдық көшелерді ұзарту жоспарлануда.
45 шақырым ЛРТ желісі салынады
2030 жылға дейін Төле би көшесі бойынша 45 шақырым ЛРТ желісін, "Қалқаман" стансасынан "Барлық" стансасына дейінгі метро желісін салу, ұзындығы 5,2 шақырым 344 млрд теңгеге, сондай-ақ 4 көлік-трансплантациялау тораптарын салу (Барлық, Алматы-2, Шығыс қақпасы, Солтүстік) 19,6 млрд теңге жоспарлануда, қоғамдық орталықтарда заманауи паркингтер салу және қоғамдық көліктерді экологиялық техникаға ауыстыру жоспарлануда.
2040 жылға дейін тағы 76 шақырым ЛРТ, 57 шақырым БРТ және 7,8 шақырым "Алматы-1" және "Алматы-2" метро желілерін салу жоспарлануда.
Қабылданған шаралар 2040 жылға қарай сапарлар санын 2 есе 3,2 млн сапарға дейін ұлғайтуға, сондай-ақ қалаға кіретін көлік санын 130 мың автомобильге дейін қысқартуға мүмкіндік береді (бүгінде 1,4 млн сапар, 250 мың шығатын көлік).
Алматының "жасыл" қоры кеңейтіледі
Бас жоспарда Алматының жасыл-желек қорын кеңейту мақсаты айқындалған. Ол үшін келесі жылдың соңына дейін 8 жаңа саябақ құрылып, 13 қолданыстағы саябақ абаттандырылады.
Биылғы жылы 340 мың ағаш отырғызу, 17 мың апатты және қураған ағаштарды бұзу, 2,8 млн. ағашты биоөңдеу, ауданы 30 гектар 2 питомник құру жоспарланған.
Бұл шаралар көшеттердің өмір сүру деңгейін 90%-ға дейін арттыруға мүмкіндік береді.
Мемлекет басшысының 3,3 млн ағаш отырғызу жөніндегі тапсырмасын орындау шеңберінде 2025 жылға қарай 1,2 млн ағаш, 2030 жылға қарай - 1,3 млн ағаш, ал 2040 жылға қарай - 3,3 млн ағаш отырғызылады.
Электр көліктеріне арналған инфрақұрылым жасақталады
2025 жылға дейін 1200 дизельді автобустарды газға және электр қуатынмен жүретіндерге ауыстыру жоспарлануда, 2 жаңа газ автопаркі, 5 жаңа газ құю стансасы пайдалануға беріліп, 200 бірлік көлемінде троллейбус паркі жаңартылады.
2025-2030 жылдар кезеңінде жеке және қоғамдық электр көлігі үшін зарядтау инфрақұрылымы желілері құрылады.
Сондай-ақ, ЖЭО-2-ні кезең-кезеңімен газдандыру атмосфераға шығарындыларды жылына 2,5 мың тоннаға дейін төмендетеді (жылына 33,5 мың тоннаға төмендеу).
2030 жылға қарай қала халқы 2,5 млн адамды, ал 2040 жылға қарай шамамен 3 млн адамды құрайды деп болжануда.
"Қабылданған шаралар қаланың экологиялық ахуалын және қала тұрғындарының жайлылығын жақсартуға мүмкіндік береді", – деді Асқар Әмрин.
