Halyk Bank электромобиль сатып алу үшін "жасыл" несие беруді жоспарлап отыр. Бұл туралы Астана халықаралық қаржы орталығы (АХҚО) ұйымдастырған Astana Finance Days форумының "ESG есептілігінің болашағы" сессиясы барысында белгілі болды.
Еске сала кетсек, ESG аббревиатурасы Environment Social Governance немесе "экологиялық тазалық, әлеуметтік жауапкершілік және корпоративтік басқару" ұғымын білдіреді.
"Біз электр көліктерін сатып алу үшін "жасыл" автокөлік несиесін іске қосқымыз келеді. Бұл цифрлық форматта берілетін несие болады және біз мұндай автонесиелердің пайыздық мөлшерлемесі стандартты несиелерге қарағанда бір пайызға төмен болады деп жоспарлап отырмыз. Осылайша, көліктің бұл түрін кеңінен насихаттауға үлес қосамыз",– деді БАҚ өкілдеріне Halyk АҚ басқарма төрағасының орынбасары Мұрат Көшенов.
Қазақстандық ең ірі банктің мәліметінше, "жасыл" автонесие жаңа электромобильдерге де, ескі электромобильдерге де 6 айдан 84 айға дейін беріледі.
Halyk-тың мұндай "жасыл" белсенділігі "эко-жағымпаздықтың" бір түрі емес, оның көп жылдық тәжірибесінен және қоршаған ортаға зиянсыз, әлеуметтік, жауапты бизнес жүргізуге және өзінің көптеген клиенттерінің ESG құндылықтарына қатысуға ұмтылуынан туындайды. Атап айтқанда, елімізде қаржы ұйымының 10 млн-ға жуық жеке тұлға және 300 мыңға жуық корпоративтік клиенті бар.
Осылайша, соңғы жылдары банк бірнеше "жасыл" несие берді, оның ішінде жаңартылатын энергия көздерін пайдаланатын электр станцияларын салу және пайдалану бойынша бірнеше жобалар бар. Сонымен қатар, оған еншілес Halyk Finance "Самұрық-Энерго" жасыл облигацияларын шығару және орналастыру бойынша менеджер және букраннер атанды, сондай-ақ "Даму" Қорының әлеуметтік облигацияларын шығару және орналастыру бойынша қаржылық кеңесші және андеррайтер қызметін атқарды.
Сонымен қатар, 2023 жылы банк Астана және Алматы қалаларындағы жеке секторды газдандыру бойынша әлеуметтік жобаны жалғастыруда, онда 230 мұқтаж отбасына газ қосуға шамамен 230 млн теңге бөлінді. Бұл көмірді және басқа да экологиялық емес отын түрлерін азырақ пайдалануға ықпал етіп, яғни қоршаған ортаға оң әсерін тигізеді.
Сонымен қатар, 6 жыл ішінде банк кәсіпкер әйелдерге 5 пайыздық жеңілдікпен 6 млрд теңгеге жуық несие берді.
Дәл осындай жетістіктері мен ESG қағидаттарын ілгерілетудегі жетістіктері үшін Halyk Bank Astana Finance Days фестивалінде экологиялық құндылықтарға адалдығы және тұрақты даму қағидаттарын тиімді жүзеге асырғаны үшін Best Green Investment Bank номинациясында марапатқа ие болды. Бұл марапат – Green Finance Awards жасыл экономикаға көшу және табиғи ресурстарға ұқыптылықпен қарау идеяларына көпшіліктің назарын аударуға және насихаттауға бағытталған.
АХҚО-да өткен биылғы салтанатты шарада 2021-22 жылдары Орталық Азия, Шығыс Еуропа, Кавказ және Моңғолия аймағында қаржы нарығын тұрақты дамытуға үлес қосқан компаниялар марапатталды.
5 номинацияның әрқайсысы бойынша жеңімпазды таңдау кезінде экологиялық критерийлерге сәйкес іске асырылған жобалар мен қоршаған ортаға теріс әсерді азайтуда қол жеткізілген нәтижелер ескерілді.
Айта кететіні, бұған дейін Halyk ESG саласында бірнеше марапаттарға ие болған. Мәселен Asiamoney нұсқасы бойынша "ESG саласында үздік банк" және "Әртараптандыру және инклюзивтілік саласындағы үздік банк" марапаттары. Ал оның жылдық есебі және 2021 жылға арналған ESG есебі PwC консалтингтік компаниясының мәліметі бойынша ESG ақпаратты ашу рейтингінде алғашқы 10-дыққа енді.
"ESG есептілігінің болашағы" панеліндегі баяндамасында Мұрат Көшенов ESG қағидаттары банктің дамуына және төмен көміртекті дамуға көшу кезінде ұйымның тұрақтылығына кепілдік беруге көмектесетінін айтты. Осылайша, олар Halyk Bank-ке тікелей шығарындыларды 9,3%-ға, пластик тұтынуды 5,6%-ға және қағазды 29,2%-ға азайтуға көмектесті.
Бұл "жасыл кеңсе" қағидаты қызметкерлерді ынталандырады.
Мұрат Көшеновтің айтуынша, ESG құндылықтарын ұстану инвесторларды тартуға көмектеседі, өйткені Halyk Bank Лондонда және Қазақстанда листингтен өткен. Климаттық, экологиялық және әлеуметтік тәуекелдерді алдағы энергетикалық өзгерістер қарсаңында елемеуге болмайды, сондықтан банк салалық рейтингтерді ескере отырып, қарыз алушылар үшін ESG тәуекелдерін бағалау үлгісін әзірледі. Осылайша, Halyk қазіргі уақытта тәуекелдерді басқару саясатына ESG элементтерін енгізу кезеңінде, ол клиенттерге несие беру кезінде ескеріледі.
"Біз кеңесшілермен бірге тәуекелдерді басқаруда ESG факторларын енгізу бойынша жұмыс істеудеміз. Оны қолға алғанымызға тоғыз ай болды, сондықтан біз мұның барлығын бағдарламамызға, тәуекелдерді басқару қағидаттарына енгіземіз. Біз климаттық қауіптер, өтпелі кезең тәуекелдері, экологиялық қауіптер, суға қатысты қауіптер туралы айтып отырмыз. Қазір мұның бәрі маңызды. Биоәртүрлілік, әлеуметтік аспектілер, мысалы, біз еңбекті қорғау және қауіпсіздік, қоғамдастықтың қатысуы, киберқауіпсіздік, олармен жұмыс істеу туралы айтып отырмыз. Біз өз клиенттерімізбен жұмыс істегенде осы тәуекелдердің барлығын ескеруіміз керек",– деп атап өтті Мұрат Көшенов алқа отырысында сөйлеген сөзінде.
ESG тәуекелдерін басқаруға климаттық тәуекелдерді анықтау, бағалау және басқару бойынша жүргізіліп жатқан жұмыс туралы банктің тұрақты даму есептерін жариялауы Halyk қызметінің ашықтығын көрсетеді.
Қазір әлемдік бизнес қауымдастық ESG есебінің параметрлерін, салыстырмалылығын, стандарттауын белсенді түрде талқылауда, ол компаниялардың қаржылық емес ақпаратын ашуда басымдық ретінде көрсетіледі, бизнес үшін тұрақты даму саласындағы жаһандық трендтерді ұстануда дәл осы есептер маңызды рөл атқарады.
Егер 2006-2019 жылдары Halyk өзінің жылдық қаржылық емес есебінде корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік туралы есеп дайындаған болса, онда 2020 жылдан бастап банк GRI стандарттары бойынша тұрақтылық есептерін жариялай бастады (Global Reporting Initiative - Жаһандық есеп беру бастамасы). Сонымен қатар, биылғы жылдың басында БҰҰ Global Compact бастамасына қосылғаннан кейін банк тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізудегі барысы туралы жыл сайын есеп беретін болады. Бұл ретте банктің ESG есеп беруі TCFD (Task Force on Climate-Related Financial Disclosures) әзірлемелерінің элементтерін – климаттың өзгеруіне қатысты қаржылық ақпаратты ашу жөніндегі жұмыс тобын қамтиды.
Сонымен бірге, елімізде көміртегі бейтараптығы стратегиясын іске асырудың негізін қалаған жаңа Экологиялық кодекстің жақында күшіне енуімен және ESG есеп беру саласындағы қазақстандық нормативтік базаның жетілуі перспективасымен халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының талаптарын сақтау шарттарына байланысты Halyk корпоративтік стратегияға ESG элементтерін енгізді және алдағы үш жылға тұрақты даму бойынша іс-шаралар жоспарын әзірледі. Осыған орай, корпоративтік басқару саясаты жаңартылды, әлеуметтік мәселелер жөніндегі банк комитеті тұрақты даму комитетіне айналды және бірнеше ішкі құжаттар өзгертілді, мысалы, банктің корпоративтік басқару кодексі және оның этикалық кодексі, деп атап өтті өз баяндамасында Мұрат Көшенов.
"ESG – бұл қоршаған ортаны, әлеуметтік мәселелерді, корпоративтік басқару аспектілерін есепке алу тұрғысынан банктің жұмысына қатысты факторлар. Банк бұл мәселелерді 2022-2024 жылдарға арналған стратегиясына енгізді, біз бекітілген жоспар бойынша жүріп келеміз. Алдағы тәуекелдерді де, ұйымның тұрақты дамуы саласында ұсынылатын мүмкіндіктерді де ескеру үшін өз процестеріміз бен саясатымызды жетілдірудеміз", – деп түсіндірді журналистерге берген сұхбатында Мұрат Көшенов.
Бір қызығы, алқа мәжілісінде сөз сөйлеген Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі төрағасының орынбасары Мария Хаджиева 2025 жылдан бастап қаржы институттары ESG факторларының өз қызметіне әсер етуі мен бағалауы туралы есептерді жылдық есептерінің бір бөлігі ретінде жариялауға міндетті болатынын айтты. Halyk Bank қазірдің өзінде Қазақстандағы алғашқы банктердің бірі болып өз жұмысының барлық кезеңінде ESG қағидаттарын енгізді.
