Әсіресе, салмағы өте төмен шала туған сәбилер үшін бұл жоғары тәуекелді, ал кейде өлім қаупін де білдіреді. Бүгінгі күні жағдай өзгерді: Атырау облысының облыстық перинаталдық орталығында жаңа туған нәрестелерге ота жасауды өмірінің алғашқы сағаттарында – ұзақ күтусіз және қауіпті тасымалдаусыз жүргізеді, деп хабарлайды inbusiness.kz сайты.
Бөлімше мемлекеттің, AYALA қайырымдылық қорының және жаңа туған нәрестелерге арналған ота жасау бөлмесін заманауи жабдықтармен жабдықтауға қолдау көрсеткен "Теңізшевройл" компаниясының серіктестігінің арқасында ашылды.
Өмір сүруге мүмкіндік берген көмек
Неонаталдық хирургия бөлімі ресми түрде 2025 жылдың қазан айында ашылды. Алайда мұнда алғашқы оталар тамыз айында – жөндеу жұмыстары аяқталып, құрал-жабдықтар орнатылғаннан кейін басталған болатын. Қыркүйектен желтоқсанға дейін дәрігерлер сегіз сәтті ота жасады, соның ішінде шала туған балалардың кардиохирургиялық оталары да бар.
- Неонаталдық хирургия бөлімшесі болмаса, біз көптеген сәбилерді құтқара алмас едік, - дейді Атырау облыстық перинаталдық орталығының директоры Меруерт Айдарханова.
- Бұрын жалғыз мүмкіндік Атыраудағы облыстық балалар ауруханасына немесе елордаға тасымалдау болатын. Мұндай жағдайларда әр сағат шешуші мәнге ие болды. Қазір біз жаңа туған нәрестелерге сол жерде, біздің орталықта ота жасаймыз, сондықтан да ең құнды - уақытты ұтамыз. Ал неонаталдық хирургияда оның нәтижесін: өмір сүретінін немесе қайтымсыз асқынулардың болатынын уақыт анықтайды.
Меруерт Сапарғалиқызы жаңа жабдық оталардың тиімділігін арттырып қана қоймай, неонаталдық кардиология мен нейрохирургия саласына араласуды қоса алғанда, олардың спектрін кеңейтуге мүмкіндік берді деп санайды.
- Неонаталдық хирургия бөлімшесінің ашылуы Атырау облысының барлық балалар денсаулық сақтау жүйесін одан әрі дамыту және жетілдіру үшін маңызды қадам болды. Біздің неонаталдық ота жасау бөлмесінде хирургтерде өте күрделі оталар жасауға, соның ішінде жаңа туған нәрестенің миындағы гематоманы емдеуге қажетті барлық нәрсе бар. Және біз шешімді жарты күн ішінде қабылдай отырып, шұғыл жағдайда балаға ота жасай аламыз. Тасымалдаусыз балалар тез сауығып, болашақта сапалы өмір сүруге мүмкіндік алады. Бұдан басқа, реанимацияға, тұрақтандыруға және қарқынды терапияға арналған арнайы палаталар балаларды отадан кейін тезірек қалпына келтіруді қамтамасыз етеді, - деп атап өтті Атырау облыстық ОПО директоры.
Ата-аналар үшін мұндай жағдайлар әрқашан қатты күйзеліске айналады: кеше ғана олар үйге шығаруға дайындалды, ал бүгін есеп сағатпен жүруде. Осы жерде, туған қаласында хирургиялық көмек алу мүмкіндігі осы алаңдаушылық шиеленісінің бір бөлігін жояды және ең қиын сәтте өз баласына қолдау көрсетуге күш береді.
Заманауи технологиялар – дәрігерлерге көмек
Неонаталдық ота жасау бөлмесінде жаңа туған нәрестелерге арналған наркозды-тыныс алу аппараты, реанимациялық үстел, Италиядағы зауыттан тікелей жеткізілген қауіпсіз рентген-қондырғы орнатылған. Мемлекеттік бюджет есебінен бөлімше толығымен жөнделді, оған ауаны тазарту және желдету жүйесі арнайы енгізілді, кішкентай пациенттерді тұрақтандыру үшін екі палата жабдықталды. Барлығы да салмағы тіпті 600 граммнан асатын шала туған балалармен жұмыс істеуге бейімделген.
Бұл дәрігерлерге қауіпті жүрек патологиясы – хирургиялық араласусыз жаңа туған нәрестелердің өліміне дейін ауыр асқынуларға алып келуі мүмкін гемодинамикалық мәні бар ашық артериялық жолмен мерзімінен бұрын туған үш сәбиге сәтті ота жасауға мүмкіндік берді.
- Біз бұл оталарды жай ғана жасай алмадық. Ең бастысы – араласқаннан кейін оларға дұрыс күтім жасауды қамтамасыз еттік, - деп түсіндірді Атырау облыстық ОПО директорының неонатология жөніндегі орынбасары Гүлмира Әбікеева.
- Облыстық балалар ауруханасында ота жасалған нәрестелер 18 жасқа дейінгі балалармен бірге жатты. Бізде олар өздерінің өмірлік қажеттіліктеріне толық бейімделген арнайы реанимация, тұрақтандыру және қарқынды терапия палаталарында жатыр. Бұл олардың денсаулығы бойынша болжамды түбегейлі өзгертеді. Бұдан басқа, жаңа туған нәрестелердің оталарының сәтті аяқталуы үшін анестезиолог-реаниматологтың жұмысы өте маңызды. Біздің перинаталдық орталықта жоғары деңгейдегі кәсіпқой Алишер Мирабдуллаевич Абатов жұмыс істейді. Ол отаға дайындықтың және жаңа туған балаларға, оның ішінде салмағы аз, шала туған балаларға қолданылатын барлық реанимациялық іс-қимылдардың ерекшелігін жақсы біледі.
Ықтимал тәуекел шегіндегі оталар
Неонаталдық хирургия - бұл әрқашан ықтимал тәуекел шегіндегі ең нәзік жұмыс. Облыстық перинаталдық орталықта алты неонатолог дәрігер жұмыс істейді.
- Біздің орталықта жаңа туған балаларға 2011-2018 жылдар аралығында ота жасалды. Ол кезде шұғыл жағдайларда олар тікелей перзентханада жасалды, қалғандары Облыстық балалар ауруханасына немесе Астанаға санитарлық авиациямен жіберілген болатын, - дейді Гүлмира Әбікеева.
Бірақ дәрігерлер қаншалықты жедел әрекет етуге тырысса да, тасымалдау сәті әрқашан өте маңызды.
- Мысалы, санавиацияны іске қосу кезінде барлық құжаттарды дайындауға және бортты күтуге 2-4 күн қажет. Шала туған салмағы аз балалар туылғанда оларды тек арнайы инкубаторларда ғана тасымалдау керек және олар әртүрлі инфекцияларға өте сезімтал, - деп түсіндірді Гүлмира Мерхатқызы.
- Қазір біздің бөлімше облыстың түкпір-түкпірінен - қалалық перзентханадан, кенттерден, шұғыл үйде босанған нәрестелерді қабылдайды. Отаны осы жерде, біздің перинаталдық орталықта облыстық балалар ауруханасының тәжірибелі хирургтары хирургия бөлімінің меңгерушісі Гүлмира Мерғазиеваның басшылығымен жүргізеді. Неонаталдық кардиопатология жағдайында бізге көмекке Ақтөбеден хирургтер келеді.
Олардың қатысуымен жүрекке 3 сәтті ота жасалды, оның біреуі - салмағы небәрі 600 грамм шала туған бала. Қазір бұл нәресте инкубаторда белсенді өсіп, күш жинауда: оның салмағы екі есеге жуық өсті, ал бұл шала туған балалар үшін өте маңызды көрсеткіш болып табылады.
Облыстық перинаталдық орталықтың директоры Меруерт Айдарханованың айтуынша, неонаталдық хирургия бөлімшесі жылына 30-дан астам пациентті қабылдауға дайын, ал болашақта араласу спектрін кеңейтіп, басқа өңірлердегі неонаталдық хирургтермен ынтымақтастықты нығайтуға дайын.
Өмірді құтқаратын инвестициялар
Дәрігерлер атап өткендей, неонаталдық хирургия - бұл бір реттік жағдай емес, мұнда тәжірибе, команда және жағдай маңызды. Осының барлығын Облыстық перинаталдық орталықтағы неонаталдық хирургия бөлімшесінде біріктіре алдық.
Жоба Атырау облысында "Теңізшевройл" компаниясы іске асырып жатқан әлеуметтік инвестициялар бағдарламасының бір бөлігі болды. Ал AYALA қайырымдылық қоры үшін – Қазақстанда сәби өлімін азайтуда мемлекетке көмек көрсету үшін көп жылдық жүйелі жұмыстың жалғасы.
- Біздің мақсатымыз перинаталдық орталықтарға ондаған жылдар бойы жұмыс істеп келе жатқан шешімдерді ұсыну болып табылады, - деп атап өтті AYALA Қайырымдылық қорының негізін қалаушы және президенті Айдан Сүлейменова. - Өңірде мықты дәрігерлер бар, бірақ озық медициналық жабдықтар жеткіліксіз болғанда, біздің көмегіміз осында барынша пайдалы болатынын түсінеміз. "Теңізшевройл" компаниясының қолдауының арқасында Атырау облыстық перинаталдық орталығында балаларды өмірінің алғашқы күндерінде құтқару үшін барлық жағдай жасалған. Біз серіктестіктің маңыздылығын тағы да дәлелдеген осы жобаның нәтижелеріне қатты қуанып отырмыз: мемлекет жөндеуді жүзеге асырады және инфрақұрылымды жеткізеді, біздің құрметті серіктесіміз жоғары технологиялық жабдықтарға қаражат бөледі, ал қор тиімді қайырымдылық моделі арқылы дәрігерлерге жаңа медициналық бөлімшені іске қосуға көмектеседі.
Атырау облысының тұрғындары үшін неонаталдық хирургия бөлімшесінің ашылуы бір нәрсені білдіреді: ең қиын жағдайларда жаңа туған нәрестелерге көмек осы жерде және бірден - тасымалдаумен байланысты қатерсіз және дәрігерлердің дайындалған командасының қатысуымен көрсетіледі. Бұл барлық ата-аналарға баланың болашақ өмірінің тағдыры шешіліп жатқан алғашқы сәттерде жоғары білікті медицинаның әрқашан қолжетімді екеніне сенімділік береді.
