2021 жылдың қорытындысы бойынша 12 айда металл кенін өндіру өндіріс көлемі 3,3 трлн теңгеге жетті, бір жыл бұрынғы көрсеткіш 2,2 трлн теңге, деп хабарлайды inbusiness.kz порталы energyprom.kz-ке сілтеме жасап.
Қайта өңдеу сегментінде металлургия өнімдерін шығару көлемі ақшалай баламада 7,7 трлн теңге болған, өткен жылғы көрсеткіш – 5,7 трлн теңге.
Металл кенін өндіру құрылымында шығарылымның 70,4% – түсті металл кенін өндіру, 29,6% – темір кенін өндіру үлесінде. Металлургия өнеркәсібінің құрылымында 62,2% – асыл және түсті металдар өндірісіне, 37,6% – қара металлургия (тағы 0,2% – металл құюға) тиесілі.
Тау-кен металлургия кешенінің негізгі ірі кәсіпорындары "Қазақмыс корпорациясы" ЖШС, "Қазмырыш" ЖШС, "Қазақстан алюминий" АҚ, "Қазақстан электролиз зауыты" АҚ, "Өскемен титан-магний комбинаты" АҚ және тағы басқа.
Темір кенін өндіру және қара металлургия саласында негізгі кәсіпорындар – "АрселорМиттал Теміртау" АҚ, "Қазхром" ТҰК, Жәйрем КБК, Соколов-Сарыбай тау-кен байыту өндірістік бірлестігі (ССКӨБ), "Теміртау электрометаллургия комбинаты" АҚ және тағы басқа.
Металл кендерін өндіру тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу саласындағы өндірістің 18,4%-ын және республика бойынша барлық өнеркәсіптік өндірістің 8,8%-ын қамтамасыз етті.
Өңдеу өнеркәсібіндегі металлургияның үлесі – 45,7%, өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлемінде – 20,7%. 2021 жылғы 12 айдың қорытындысы бойынша тау-кен металлургия кешені Қазақстан бойынша өнеркәсіптік өндірістің жиынтық көлемінің шамамен 30% немесе құндық мәнде 11 трлн теңгені қамтамасыз етті.
Өткен жылдың төртінші тоқсанында металл кенін өндіру саласында – 84,2 мың адам, металлургия өнеркәсібінде – 86,7 мың адам жұмыс істеген. Бұл ел бойынша барлық өнеркәсіп қызметкерінің – 26,8%, бір жыл бұрынғы көрсеткіш – 26,4%, 2015 жылы – 22,1%.
Тау-кен металлургия кешені де кадрлардың жетіспеушілігі проблемасымен бетпе-бет келіп отыр.
Металл кенін өндірудегі жалақы қоры өткен жылдың төртінші тоқсанында 102,1 млрд теңге, металлургияда – 105,8 млрд теңге болды.
Өнеркәсіптік сектордың жалақы қорындағы ТМК жиынтық үлесі – 31,2%, 2015 жылғы көрсеткіш – 25,3%, ел бойынша жалақының жалпы қорында – 7%.
Тау-кен металлургия кешені жұмыс істейтін қызметкерлердің орташа жалақысы басқа салалармен салыстырғанда жоғары. Мысалы, 2021 жылғы төртінші тоқсанда орташа айлық номиналды жалақы елде – 275,6 мың теңге болды, ал өнеркәсіпте — 364,8 мың теңге, ТМК металл кендерін өндіру сегментінде – 421,9 мың теңге, металлургияда – 424,6 мың теңге.
Дәурен Ерболат
