"Forbes-тің жаңа әлемдік рейтингінде бұрын ресейлік болып есептеліп келген 24 кәсіпкер енді басқа елдердің өкілдері ретінде көрсетіледі. Мұндай түзетулер әдетте бизнесмендердің өзінің сұрауы бойынша жүргізіледі", – деп назар аудартты The Moscow Times.
Атап айтқанда, "Альфа-Групп" негізін қалаушылардың бірі Алексей Кузьмичев ($7,5 млрд) Францияның миллиардері ретінде атап өтілді. "Альфа-Банктің" бұрынғы президенті Петр Авен ($4,7 млрд) Латвияны ұсынады.
Бұрынғы Мәскеу мэрі Юрий Лужковтың әйелі, "Интеко" инвестициялық құрылыс корпорациясының негізін қалаушы Елена Батурина ($1,3 млрд) бұдан былай Ұлыбританияның бизнесвумені деп аталады.
"Лукойл" алпауытының бұрынғы вице-президенті Леонид Федун ($10,4 млрд) өзін тек Монакомен байланыстырады.
Израильде орнықты тұрақ тапқан және осы елдің байы саналатын экс-ресейліктер – үлкен бір төбе. Олардың арасында "Акрон" акционері Вячеслав Кантор ($9,5 млрд), Гаврил Юшваев ($1,9 млрд), "Яндекстің" негізін қалаушы Аркадий Волож ($1,2 млрд), Rambler Group бұрынғы қожайыны Александр Мамут ($1,4 млрд) бар.
Дегенмен, Ресейді тәрк еткен ауқаттылардың басым көпшілігі 2025 жылғы жаһандық рейтингте Швейцарияның азаматтары ретінде таныстырылды. Бұлар – РФ президенттігіне экс-кандидат Михаил Прохоров ($10,7 млрд), Егор Кульков (4,1 млрд), Владимир мен Николай Фартушняктар ($1,9 млрд және $1,5 млрд), Александр Михальский ($1,3 млрд), Олег Бойко ($1,5 млрд), Андрей Раппопорт ($1,2 млрд), Юрий Шефлер (1,1 млрд).
Сондай-ақ, ұшантеңіз байлығын Ресейде жиған Әлішер Усманов ($16,7 млрд) енді өзін Өзбекстанның миллиардері деп тануды талап етеді. Орыстан шығып, "шейх" болған Андрей Мельниченко ($17,4 млрд) мен Мишель Литвак ($2,5 млрд) Біріккен Араб Әмірлігін жерсінді.
Сергей Ломакин ($1,2 млрд), Глеб Фетисов ($1,3 млрд) пен Артем Хачатрян ($1,6 млрд) өз болашағын Кипрмен байланыстырды.
Дмитрий Рыболовлев ($6,4 млрд) – Монаконың, ал, Денис Штенгелов ($1,4 млрд) Австралияның азаматы екенін жариялады.
"Ресейлік миллиардерлер арасында азаматтықты ауыстыру тенденциясы Украинадағы соғыс басталғаннан кейін күрт күшейді. Өйткені санкциялар кесірінен РФ паспорты Батыста, дамыған елдерде бизнес жүргізу үшін асу бермес зор кедергіге айналды. Сонда кем дегенде 6 миллиардер бірден ресми, жария түрде ресейлік азаматтықтан бас тартты. Бұл қатарда Revolut негізін қалаушы Николай Сторонский, Freedom холдингінің қожайыны Тимур Турлов пен DST Global инвестициялық компаниясының негізін қалаушы Юрий Мильнер болды", – деп хабарлады The Moscow Times.
Сонымен бірге, соғыс шығындарының артуына байланысты ресейлік миллиардерлердің жиынтықты ауқатының ауқымы көршінің тарихында ешқашан болмаған рекордтық 625,5 миллиард долларға жетті.
Өйткені әскер және майдан түрлі әскери техника, қару-жарақ пен оқ-дәрі сыртында, киім-кешекті, азық-түлікті, жанар-жағармайды, құрылыс материалдарын және басқа ресурстарды алапат ауқымда тұтынады.
Бұған дейінгі рекорд 2021 жылы тіркелген болатын және ол көрсеткіш 606,2 миллиард долларды құрады. Алайда "Forbes" жазуынша, ол рекорд ұзақ сақталмады. Биыл "бұзылды".
Forbes осымен 39-шы рет дүниежүзіндегі ең бай адамдардың тізімін жариялады.
Inbusiness.kz бұған дейін әлемнің ең бай адамдары рейтингіне қазақстандық 7 бизнесмен енгенін жазған болатын. Олардың байлығы АҚШ Президенті, бизнесмен Дональд Трамптың ауқатынан да асып кетті.
Көршіге келетін болсақ, небәрі бір жыл ішінде Ресейдегі миллиардерлердің жаһандық рейтингтегі саны бірден 21 адамға өсіп шыға келді.
Оның басым бөлігі – жаңа ғана миллиардер болғандар.
"Биылғы рейтингте 15 ресейлік жаңа миллиардер пайда болды. Тағы 10 адам миллиардер қатарына кері оралды. Тек 4 бизнесмен ғана керісінше,рейтингтен шығып қалды. Ресейлік байлардың көшін сол бұрынғыдай, екінші жыл қатарынан "Лукойл" акционері Вагит Алекперов бастап тұр", – деп мәлім етті Forbes.
Forbes ауқатын 28,7 миллиард долларға бағалаған №1-ші бай ресейлік Вагит Алекперовтің ұлты – Әзербайжан. Баюының қайнары ретінде – мұнай мен инвестициялар аталған. Жасы 74-те.
Тұңғыш бизнесін 1980-ші жылдары "Қоғалыммұнайгаз" бас директоры ретінде бастаған. Осы салада өзін майталман маман ретінде көрсете алғандықтан, 1990-1991 жылдары Кеңес одағының мұнай және газ өнеркәсібі министрінің орынбасары болды.
КСРО күйреген соң бизнеске оралды, 1992-1993 жылдары "ЛангепасУрайКогалымнефть" мұнай концернін құрды (кейін соның базасында "ЛУКойл" ашық акционерлік қоғамы құрылды). Оны жекешелендіру барысында компанияның ірі акционеріне айналды.
Санкцияға іліккен соң Алекперов компанияға залал келтірмеу үшін бірнеше күн өткенде, 2022 жылғы сәуірде "Лукойл" президенттігінен кетті. Алайда одан пайда тауып отыр: 2024 жылы "Лукойл" оған 2 миллиард доллардан астам дивиденд төлеген.
Көшбасшылар арасында Вагит Алекперовке ($28,7 млрд) "Северсталь" тең қожайыны Алексей Мордашов ($28,6 млрд) пен "Новатэк" және "Сибур" акционері Леонид Михельсон ($28,4 млрд) таяп қалды.
Қалай болғанда, Forbes былтыр кезекті рекордты мәлімдеген болатын: сонда ресейлік миллиардерлердің саны 2023 жылғы 110-нан 2024 жылы 125 адамға дейін көбейді.
Бірақ бұл рекорд та ұзақ тұрақтамады. 2025 жылы 145 миллиардерге дейін өсіпті.
Соның ішінде жаңадан миллиардер атанған 15 адамның арасында капиталын нөлден бастағандар да, сондай-ақ миллиардты мұраға алған мирасқорлар да бар.
Олардың салалық бейіні де әралуан: ресейлік жаңа байлар көмір, көлік, тұрғын үй құрылысы, қаржы, ІТ, фармацевтика, сауда, тұтыну секторы, энергетика арқасында байыды.
