Маркетплейстер онлайн сату арналары арасында жылдам өсіп келеді. Негізі бірнеше маркетплейс бар. Ozon, Wildberries сияқты ірі маркетплейстер миллиондаған айналым жасайтын жас, енді ғана бастаған кәсіпкерлердің сәттілік тарихына толы. Шарттар қызықты: сайт, төлем жүйесі, жарнама шығындары қажет емес, тіпті тауарды сақтау және жеткізуді маркетплейсті өз мойнына алады.
Бірақ бәрі оңай емес. Статистикаға сәйкес, сатушылардың шамамен 90%-ы алғашқы айларда сауданы тастайды.
Бұл мақалада біз маркетплейсте сауда жасауды жоспарлап жүргендерге қажетті барлық маңызды сұрақтарды талдаймыз. Қай өнімді сатқан дұрыс, қай платформаны таңдау керек, жаңадан бастаушылар қандай қателіктер жібереді және оларды қалай болдырмауға болады?
Маркетплейстерде тауарды, материалдық құндылықтарды қадағалау, тапсырыстарды уақытында өңдеу және айыппұлға немесе бұғаттауға түспеу үшін пайданы бақылау маңызды. Бұл үшін қалдықтар мен бағаларды автоматты түрде жаңарту, штрих-код жапсырмаларын басып шығару, жолда жеткізілімдерді бақылау, нақты пайданы қадағалау, қашан және қандай өнімді сатып алу керектігін білу үшін тауарлық-материалдық құндылықтарды сараптап отыру керек.
Маркетплейстер дегеніміз не және олар қалай жұмыс істейді?
Маркетплейс - үлкен базар. Агрегаторлардан айырмашылығы тұтынушылар үшінші тарап сайттарына өтпей-ақ дәл сол жерден сатып алады.
Негізінде маркетплейс сатушылар мен сатып алушыларды бір жерге жинап отыр. Бұл терминнің шығу тегіне сәйкес келетін нарық сияқты. Әрбір өнім санатында ассортимент пен баға бойынша бір-бірімен бәсекелесетін көптеген жеткізушілер бар.
Барлық дерлік сайттар келесі қызметтерді ұсынады:
1) Сұранысты болжауға және ассортиментті кеңейтуге көмектесетін аналитикалық құралдар;
2) Қызмет ішіндегі бәсекелестер арасында маркетинг және ілгерілету;
3) Электрондық құжат айналымы;
4) Қайтару жұмысы: маркет қызметкерлері сәйкес келмеген өнімді өздері алып, қоймаға қайтарады.
Тұтынушы үшін маркетплейс-таңдау маңызды. Ұсыныстарды салыстыру, пікірлерді оқу, үйге немесе жеткізу пунктіне жеткізудің ең тиімді нұсқасына тапсырыс беру. Қызмет үшін платформа жауап береді. Бірдеңе дұрыс болмаса, өнімді қайтаруға болады.
Бір жағынан маркетплейстер қарапайым. Онда сауданы бастау жеке интернет немесе бөлшек сауда дүкенін ашудан гөрі тезірек және арзанырақ. Екінші жағынан бұл күш-жігерді қажет ететін бизнес.
Маркетплейстерді жариялайтын трендтерді, бәсекелестерді, акцияларды бақылау маңызды. Егер бір өнім шықпаса, онда мазмұнды жақсарту, жаңа өнімді іздеу, маркетингке инвестиция салу керек, ең бастысы — оны сынап көру керек.
Сатушылар үшін артықшылығы — сату процесін маркетплейске тапсыра алу. Сатушыға өз сайтын жасаудың қажеті жоқ, оны ілгерілетуге ақша салса, жеткілікті. Маркетплейстердің өз аудиториясы бар. Трафикпен нарықты жалға алады. Кәсіпкер әр тапсырыстан комиссия беріп отырады.
Дүкенді маркетплейсте ашудың артықшылықтары:
Кең аудиторияға қол жетімділік, нәтижесінде сауда-саттық пен айналымның бірнеше есе өсуі.
Сатып алуға келетін клиенттердің қалыптасқан базасы-жарнамамен, SEO-мен айналысудың және аудиторияны тартудың басқа тәсілдерінің қажеті жоқ.
Үй-жайларды жалға беруді үнемдеу. Бұл жағдайда сіз бірден бірнеше сайттарда сауда жасай аласыз.
Интернет-дүкенді тіркеудің қажеті жоқ. Сатушыға дайын шешімдер, реттелген процестер, жарнамалық құралдар, жеке кабинетпен жұмыс істеу бойынша кеңестер қол жетімді.
Өтініштерді өңдеу үшін байланыс орталығы қажет емес, мұны маркетплейс мамандары жасайды.
Кемшіліктері
Алаң жағдайына, оның ішінде клиенттік сервис деңгейіне тәуелділік.
Жоғары бәсекелестік-алаңдар көптеген серіктестерге қызығушылық танытады.
Үлкен шығындар, соның ішінде комиссиялар, жеңілдіктер, қайтарулар.
Нюанстар
Ынтымақтастық туралы келісім жасасқан кезде барлық шарттарды мұқият оқып шығыңыз. Мысалы, акцияларға қатысу міндеті туралы. Ең үлкен қиындықтардың бірі: қызметтер сатушыларды жеңілдіктер жасауға мәжбүр етеді, әйтпесе ұсыныс шығарылымның алғашқы беттеріне түспейді.
Сонымен қатар келісімшарттың мазмұны үнемі жаңартылып отыруы мүмкін, оны бақылау қажет. Маркетплейс өзгерістер туралы жазбаша түрде хабарлаған кезде ыңғайлы, бірақ ол көбінесе жеке кабинеттегі ескертулермен шектеледі.
Өндірісте тыс өнімді сатсаңыз, басқа біреудің тауар белгісін сатуға және пайдалануға құқық болуы керек. Арнайы құжат қажет, ол жеткізушінің рұқсаты. Маркетплейс оны кез келген уақытта сұрай алады.
Маркетплейстердегі жұмыс схемалары
Сатудың үш негізгі схемасы бар: FBS, FBO және DBS. Сатушы тауарды сақтау, жеткізуді өзі жасай алады (FBS) немесе сайтқа (FBO) тапсыра алады. Ал DBS жағдайында сайттың қоймасын айналып өтіп, сатушының қоймасынан жеткізеді.
FBS-те сізге жеке қойма қажет, оны платформаның жеке кабинетінде рәсімдеу керек. Тауар карталарын жүктеу, қалдықтарды көрсету, төлемнен кейін тапсырыстарды жинау, құжаттарды басып шығару жұмыстарын кәсіпкер өзі атқарады. Тапсырыс пен құжаттарды маркетплейс беру пунктіне өзі әкеледі немесе клиент төлегеннен кейін курьерге береді.
Сонымен қатар тауар сатылмаса да, сақтау ақылы.
DBS-те керісінше, сатудан бастап жөнелтуге дейінгі барлық кезеңдерге платформа жауап береді. Бұл опция қымбат және үлкен заттарға сәйкес келеді.
Схемалар бойынша жұмыс істеу принципі бірдей, атауларда айырмашылық бар.
Сондай-ақ әр алаңның өнімді жеткізуге және сақтауға арналған өзіндік тарифтері бар.
Сонымен қатар, барлық дерлік сайттарда жедел жеткізу жұмыс істейді, оған сәйкес тауар 1-2 сағат ішінде жеткізіледі. Жеткізу қызметі әдетте қала ішінде болады.
Қалай болғанда да қандай схеманы қолданса да, өнімді дұрыс рәсімдеу маңызды. Әр данада штрих-код жапсырмасы болуы керек. Сондай-ақ пакеттегі код жапсырмасы да міндетті. Маркетплейстерде жеткізілімге қатаң ережелер бар. Талаптарды орындамаса, өнім қабылданбайды.
Бірақ сауданы бастамас бұры не сататынын алдын-ала шешу қажет.
Маркетплейс үшін өнімді қалай таңдауға болады?
Сатушылардың екі нұсқасы бар: өзіңіздің тауарыңызды сату немесе жағында сату үшін бірдеңе сатып алу.
Ең танымал өнімдер
- Тізім барлық маркетплейстер үшін бірдей. Оларға мыналар жатады:
- Киім және аяқ киім, аксессуарлар;
- Балаларға арналған тауарлар;
- Азық-түлік;
- Косметика және парфюмерия;
- Үй мен саяжайға қажетті заттар;
- Жануарларға қажетті заттар;
- Электроника және тұрмыстық техника;
- Хобби мен шығармашылыққа арналған заттар.
Жеке кабинетте кіріктірілген аналитика бар. Қандай тауарлар, брендтер жиі іздейді, іздеу кезінде қандай сұраныстар мен сөздер қозғалады.
Тыйым салынған тауарлар: маркетплейстерде не сатуға болмайды?
Қашықтықтан сауда жасау үшін қауіпті және заңмен тыйым салынған кез келген нәрсені орналастыруға және сатуға болмайды. Мұндай тауарлардың мысалдары:
- Қарудың барлық түрлері, соның ішінде газ баллондары, электрошокерлер және жануарларды аулауға арналған құралдар;
- Жарылғыш заттар;
- Сынап термометрлері;
- Құрамында есірткі және психотроптық заттар мен диеталық қоспалар;
- Темекі және құрамында никотин бар өнімдер;
- Алкоголь, этил спирті;
- Рецепт бойынша дәрі-дәрмектер.
- Тірі жануарлар мен жәндіктер.
Өнімдердің бір бөлігін тек өзіңіз жеткізген кезде сатуға болады. Бұл құрылыс материалдары, автокөлік бөлшектері, душ кабиналары, стоматологиялық қондырғылар және ерекше сақтау жағдайларын қажет ететін барлық заттар: өсімдіктер, пестицидтер, агрохимикаттар.
Толық тізімді сайттардың анықтамалық материалдарынан қарауға болады.
