Менің AYALA қайырымдылық қорым 17 жылдан бері балалар денсаулығында, нақтырақ айтқанда неонатология мен перинатологияда саласында жұмыс істеп келеді. Қазақстанның барлық дерлік перинаталдық орталықтары әртүрлі жылдары біз серіктестерімізбен бірге берген медициналық жабдықтармен жабдықталған.
Алғашқы жылдары AYALA қоры ҚР Денсаулық сақтау министрлігімен бірге еліміздегі ерте сәби өлім-жітімін төмендету үшін қолдан келгеннің бәрін жасады. UNICEF пен ДДҰ деректері бойынша, Қазақстан тәуелсіздігінің алғашқы жылдарында әрбір мың нәрестенің бес баласы бір айға да жетпей қайтыс болды. Қазір жағдай бірнеше есе жақсарды – 2022 жылдың соңында нәресте өлімі 5 промилледен төмен болды. Бұл Еуропалық одақ елдеріне өте жақын және Орталық Азия елдері арасындағы ең жақсы көрсеткіш.
ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің штаттан тыс бас неонатологы Бектұрған Кариннің пікірінше, еліміздегі нәресте өлімі жағдайының едәуір жақсаруы - бірқатар шаралар кешенінің, соның ішінде перинаталдық орталықтардың реанимацияларын заманауи жабдықтармен жарақтандырудың және медицина қызметкерлерінің біліктілігін үздіксіз арттырудың нәтижесі. Біз 17 жыл бойы AYALA қорында осымен айналысып келеміз.
Егер неонаталдық өлім-жітім көрсеткіштері бойынша Қазақстандағы жағдай халықаралық нормалар шегінде болса, онда балалар мүгедектігінің деңгейі шынайы алаңдаушылық туғызады. 0 жастан 18 жасқа дейінгі 110 мыңнан астам баланың түрлі дәрежедегі мүгедектігі бар.
Проблеманы тереңінен түсіну мемлекеттік деңгейде жүйелі өзгерістерді талап ететін бірқатар міндеттерді көруге мүмкіндік берді:
- ұрықтың құрсақтағы даму кемістіктерін (ҰҚДК) ерте анықтау проблемалары;
- ұрықты ҰҚДК-ға нақты генетикалық диагностикалау проблемалары;
- феталдық хирургияның болмауы.
ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Ана мен бала денсаулығын қорғау департаментінің және жеке Мағрипа Хамитқызы Ембергенованың жеке өзінің белсенді жұмысының арқасында 2023 жылдан бастап алғашқы екі мәселе ел ауқымында мемлекеттік деңгейде табысты шешілуде. Қазақстанның әрбір өңірлік перинаталдық орталығында барлық қажетті жабдықтармен жабдықталған "1 күн клиникалары" іске қосылады. Алматыда мұндай клиниканы генетикалық талдауға арналған жабдықпен жабдықтауға менің AYALA қорым көмектесті. УДЗ дәрігерлерін, генетиктерді, гинекологтарды ауқымды оқыту және біліктілігін арттыру жүргізілуде.
Ал феталдық хирургияда жағдай өте күрделі болды. Өте қысқа мерзім ішінде - іс жүзінде, небәрі бір жыл ішінде - дәрігерлерді даярлау, оларды шетелде үздік практиктерден оқыту, медициналық орталықтарды таңдау, фетальді хирургия бөлімшелерін қажетті құралдармен жарақтандыру қажет болды. Және ресми түрде мемлекеттік деңгейде Қазақстанда құрсаққа ота жасауға рұқсат беру керек болды.
AYALA қайырымдылық қоры феталдық хирургияны іске қосу үшін не істеді.
Қазақстандық дәрігерлерге жұмыс алгоритмдері бойынша, феталдық хирургия бөлімшелеріндегі реанимацияларды жабдықтау бойынша үздік халықаралық тәжірибелерді зерделеуге көмектесті.
Жобаны іске асыру жоспарын жасады. 2023 және 2024 жылдары менің қорым Алматы қаласының Перинатология және балалар кардиохирургиясы орталығынан 4 дәрігерді және Астана қаласының Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығынан (UMC) 2 дәрігерді үздік шетелдік фетальды хирургтерден оқып-үйренуді қамтамасыз етті.
Біз Перинатология және балалар кардиохирургиясы орталығының бір топ дәрігерін Ресейдің жетекші феталдық хирургі Н.В. Косовцовамен танысу үшін Екатеринбургтегі "Урал Ана мен баланы қорғау ҒЗИ"-на жібердік.
Болашақ қазақстандық феталдық хирургтер тобын беларусьтік феталдық медицина тәжірибесімен танысу үшін Минскіге апардық
Алматы қаласының Перинатология және балалар кардиохирургиясы орталығындағы феталдық хирургия бөлімшесін лазермен және фетаскоптар жиынтығымен жарақтандырдық.
Алматы қаласының Перинатология және балалар кардиохирургиясы орталығы мен елордалық АБҰҒО дәрігерлеріне Екатеринбургтегі "Феталдық медицина" курсы бойынша практикалық оқуға көмектесті.
Нәтижесінде, 2024 жылдың маусымында Қазақстанда Перинатология және балалар кардиохирургиясы орталығының базасында практикалық шеберлік сыныбы аясында "Ана мен бала" ресейлік жеке меншік медициналық орталығының хирургі, академик М.А. Курцердің және Екатеринбург қаласындағы Ана мен баланы қорғау ҒЗИ профессоры, хирургі Наталья Владимирова Косовцованың қатысуымен алғашқы феталдық операция жасалды. Феталдық хирургия бойынша халықаралық сарапшылар AYALA қорының қолдауымен қазақстандық дәрігерлер үшін осы шеберлік-класс өткізді.
Ағымдағы жылдың шілде айында Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығында (АБҰҒО) шеберлік-класс аясында Астанада алғашқы феталдық ота жасалды. AYALA қоры Қазақстанға Минскіден феталдық хирургия бойынша сарапшының келуін ұйымдастырды.
Тамыз айында AYALA қорының қолдауымен Алматы қаласының Перинатология және балалар кардиохирургиясы орталығының дәрігерлері Алматы, Алматы және Ақмола облыстарының жүкті әйелдеріне ұрық ішілік түзету үшін тағы 3 феталдық ота жасады.
Қазір AYALA қоры Астанадағы АБҰҒО базасында феталдық хирургия бөлімшесін феталдық құралдармен жарақтандыруға белсенді түрде көмектеседі.
Отандық медицинада осындай серпіліс жасау қайырымдылық ұйымы мен Денсаулық сақтау министрлігі тұлғасындағы мемлекеттің жемісті ынтымақтастығының арқасында ғана мүмкін болғанына сенімдімін. AYALA қоры кадрларды даярлауды және феталдық хирургия бөлімшелерін жарақтандыруды, халықаралық ынтымақтастықты жолға қоюды өз мойнына алды. Мемлекет елімізде феталдық хирургияны ресми түрде іске қосуды қамтамасыз етті, Қазақстанның екі жетекші медициналық орталығын анықтады, олардың базасында енді құрсаққа жасалатын оталар мен туғаннан бастап балалардың мүгедектігін төмендету үшін инвазивті араласуларды қамтитын бұл жаңа бағыт табысты дамып келеді.
Қазақстандық дәрігерлер ұрықтың даму кемістіктерін түзету бойынша құрсақішілік араласудың жыл сайынғы саны 150 отаға жетеді деп есептейді. Бұл балалардың функционалдық денсаулығын сақтауға өте жақсы мүмкіндік береді, олардың мүгедектігін болдырмауға көмектеседі.
Автордың пікірі редакцияның көзқарасымен сәйкес келмеуі мүмкін
