Ең алдымен, Қазақстан барлық дерлік дәрілік заттардың бағасын реттейтін санаулы елдердің бірі екенін атап өту маңызды. Мысалы, егер ЕАЭО бойынша басқа елдермен салыстыратын болсақ, онда Ресейде тек өмірлік маңызды және маңызды дәрі-дәрмектер реттеледі, Арменияда мемлекеттік реттеу жоқ.
Көтерме және бөлшек сауда желісіндегі бағаларды мемлекеттік реттеу "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Кодекстің 245-бабының 1-тармағына сәйкес Тізбеге енгізілген дәрілік заттарға жүзеге асырылады.
Қазіргі уақытта ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 27 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-159 бұйрығымен бекітілген көтерме және бөлшек саудада өткізу үшін дәрілік заттардың 6 715 сауда атауына шекті бағалар қолданылады.
Осы бекітілген бағалардың 64% — ы өткен жылдан бері өзгермеген шекті бағалар, 29%-ы орта есеппен 30% — ға өскен өндіруші зауыттың бағалары, қалған 7% - ы орта есеппен 7% - ға төмендеген шекті бағалар екенін ескеріңіз.
Дәріхана сөрелеріндегі препараттың қорытынды бағасы белгіленген шекті бағадан аспайтын өндірушінің бағасынан, өндірушінің нақты бағасына көтерме үстемеақыдан және оған бөлшек үстемеақыдан тұрады.
Осылайша, нарықта бірдей препараттардың бағасы әртүрлі болуы мүмкін, бірақ дәріхана иелері белгіленген шекті бағадан аспауы керек.
Дәрі-дәрмектің белгіленген шекті бағасынан асып кеткендер ҚР "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" Кодексінің 426-бабы бойынша жауапқа тартылады.
Бүгінгі күні Денсаулық сақтау министрлігі дәрілік заттардың бағасын кезең-кезеңімен реттеуді көздейтін көтерме және бөлшек саудада өткізу үшін бағалық реттеуге жататын дәрілік заттардың тізбесін қалыптастыру жөніндегі критерийлер айқындалған дәрілік заттардың шекті бағаларын және үстеме бағаларын реттеу, қалыптастыру қағидаларына түзетулер енгізді.
Бірінші кезеңде 2023 жылдың басынан бастап бәсекелестік ортаға 3-тен астам аналогы және 3-тен астам өндірушісі бар рецептсіз сатылатын дәрілік заттардың 302 атауы шығарылды.
Екінші кезеңде 2024 жылға қарай барлық рецептсіз сатылатын дәрі-дәрмектерді (2000-ға жуық дәрі-дәрмек) босату жоспарлануда.
Үшінші кезеңде 2026 жылға қарай барлық дәрі-дәрмектер көтерме және бөлшек сауда желісінде.
Комитет республиканың дәріхана ұйымдарында сатылатын дәрілік заттардың 30 атауының бағасына талдау жасады, олар ұлттық статистика бюросының деректеріне сәйкес бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланымдарда көрсетілді.
Талдау көрсеткендей, мақалада көрсетілген дәрі-дәрмектердің 28 атауы бөлшек сауда желісінде белгіленген шекті бағадан жоғары емес сатылады.
Тізімде "Фенистил Нью, ішуге арналған тамшылар, 1 мг/мл 20 мл № 1" препараты көрсетілген, бірақ бұл препараттың бағасы реттелмеген. Сондай-ақ, шекті баға белгіленбейді Детримакс Д3 дәрумені 50 мкг, өйткені бұл дәрілік емес, биологиялық белсенді қоспа.
Комитеттің талдауына сәйкес, Energyprom.kz сайтындағы мақалада көрсетілген дәрілік заттардың бағасы бөлшек саудада келесідей сатылуда:
- республика өңірлерінде "Фармация 2010" ЖШС өндірген "Йод, 5% спирт ерітіндісі, 10 мл № 1" бағасы 220 теңгеден 350 теңгеге дейін (шекті бағасы - 357,47 теңге)өзгереді;
- "Синтез" өндірісінен "АЦИКЛОВИР-АКОС, таблеткалар, 200 мг № 20" 245 теңгеден 350 теңгеге дейін, бұл да шекті бағадан 390,81 теңгеден аспайды;
- "Борисовский медициналық препараттар зауыты" өндірісінің "Азитромицинге, үлбірлі қабықпен қапталған таблеткаларға, № 3 500 мг" бағасы - 650 теңгеден 1350 теңгеге дейін (шекті бағасы - 1363,51 теңге);
- "ХИНОИН фармацевтикалық және химиялық өнімдер зауыты" өндірісінің "Но-шпа ® , 40 мг № 100 таблеткалар" бағасы 2615 теңгеден 3725 теңгеге дейін (шекті бағасы – 3728,90 теңге);
- "КРКА, д. д., Ново место" өндірісінің "Энап ®, таблеткалар, 5 мг № 20" бағасы 650 теңгеден 907 теңгеге дейін (шекті бағасы-958,91 теңге);
- республика өңірлерінде "Ирбит химфармзаводы" өндірісінің "парацетамол, 500 мг № 10" бағасы 120 теңгеден 175 теңгеге дейін (шекті бағасы - 175,75 теңге)өзгереді;
- республика өңірлерінде "Лекхим-Харьков" өндірісінің "Амброксол, 30 мг № 20" бағасы 230 теңгеден 322 теңгеге дейін (шекті бағасы - 325,72 теңге)өзгереді;
- республика өңірлерінде "Борисовский медициналық зауыты" өндірген "Ацетилсалицил қышқылы, таблеткалар, 500 мг № 10" бағасы 55 теңгеден 75 теңгеге дейін (шекті бағасы – 77,96 теңге).
