Қаржы саласындағы алаяқтарды құрықтайды

10766

ЕАЭО елдері жеке және заңды тұлғалардың несие тарихын алмасу туралы келісім жасауға ниетті.

Қаржы саласындағы алаяқтарды құрықтайды

Одаққа қарайтын Қазақстан, Ресей, Беларусь, Армения және Қырғыз­стан мемлекеттері дәл осындай келі­сім жасауды жоспарлап отыр. Бұл әңгіменің басталғанына да біраз болды. Жаңа норма ЕАЭО-ға ортақ қаржы нарығын қалыптастыру үшін керек екен.

Биыл жазда Еура­зия­­лық экономикалық комис­сия­ ЕАЭО аума­ғында несие тарихының құ­ра­мы­на кіретін мәлі­мет­тер­ді алма­су тәртібі туралы пысық­тал­ған келісім жобасын мақұлдады.

"Келісім бір жағынан ұйым құра­мын­да­ғы басқа мем­лекет­тер­дің аумағындағы банктерге несие алу үшін жүгінген кезде ЕАЭО-ға мүше елдердің рези­денттеріне тең жағдайлар жа­сау­ға ықпал етеді. Екінші жағынан, құжат банктерге одақ­қа мүше өзге мемлекеттердің резиденттеріне кредит беру тура­лы шешім қабылдау кезіндегі тәуекелдерді баға­лау­ға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде одақта трансшекаралық кредит беруді дамытуды ынталандырмақ" де­лінген Еуразиялық эконо­ми­калық комиссияның хабарламасында.

Комиссия кеңесі мақұл­да­ған­нан ке­йін келісімнің жобасы қол қою үшін әрі қа­жетті мемле­кетішілік рәсімдерді жүр­­гізу үшін одаққа мүше елдерге жібе­ріл­ді. 2020 жылдың 11 желтоқ­са­­нында Ресей Үкіметі келісім жо­ба­сын мақұлдады. Кредит­тік есеп несие тарихын пай­да­ла­ну­шының сұра­уы бойынша ұсынылады. Онда субъек­ті­нің сәйкестендіру деректері мен міндеттемелері туралы мәлі­мет­тер қам­­ты­лады.

Экономист Талғат Деме­сі­нов­тің пікі­рінше, ЕАЭО мемлекет­те­рін­де­гі заңды тұлғалардың, яғни кә­сіпорын­дардың одаққа мүше елдердің банктері мен қаржы ұйымдарынан қарыз, несие алу шарттары мен борышкер­лерге қойылатын талаптары әлі күнге дейін бірізді емес, реттелмеген. Бұл елдерде инфляция дең­гейі және басқа да фактор­лар әр­түрлі бол­ған­дықтан, несие­лік ресурстардың па­йыз­­дық мөл­шерлемесіне әсер ете­тін қайта қаржыландыру мөл­шер­ле­ме­ле­рі де біркелкі емес. Сондықтан берілетін не­сиелердің өсімақылары, басқа да шарт­тары сәй­кес келмейді.

"Кәсіпорын басқа елдің банктерінен несие алған кезде өзінің несие тарихын жасырып қалмауы керек. Бұған жол беруге бол­майды да. Осы тұрғыдан алғанда ЕАЭО мемлекеттеріне ортақ несие бюросы қажет. Несие алушы туралы ақпа­рат ортақ база арқылы басқа елдің банк­те­рін­е де қолжетімді болуы тиіс", – дейді экономист.

Талғат Демесіновтің айтуынша, несие тарихын алмасу заңды тұлғаларға ғана емес, жеке тұл­ғалар үшін де өзекті. Өйт­ке­ні қоғамда қос азаматтықпен жүр­ген адамдар жоқ емес. Солар ортақ бақы­лау­дың жоқтығынан қаржы институттарына залал әкелуі мүм­кін.

"Қазақстан заңы бойынша қос аза­мат­тық­қа рұқсат етіл­мей­ді. Бірақ шекаралас өңір­лерде тұратын кейбір адамдар арасында қос азаматтықпен жүр­ген­дер көптеп кездеседі. Міне, солар екі мемлекеттің де қаржы инс­титуттарын алдап соғуы ықти­мал. Мұның соңы үлкен қиындыққа алып келеді. Осыған жол бермеудің амалы ретінде одақ­қа мүше бес мемлекетке ортақ несие бюросын құрудың орынды бастама екендігі осы тұста анық байқалады. Сонымен қатар Еуразиялық экономикалық одаққа ор­тақ несие бюросы аза­мат­т­ардың не­сие­­лік тәртібін рет­теуге де жол ашпақ. Яғни олар­­дың қарызды қайтаруға деген жауапкершілігін арттырады. Бұдан бөлек, қаржылық сауат­ты­лықты жақ­сар­туға да белгілі бір деңгейде үлес қосары анық. Банктердің жұмысына да жа­ңаша серпін берері даусыз", – дейді Т.Демесінов.

Ғалия Әділ


Atameken Business Telegram каналына жазылып, маңызды ақпараттардан бірінші болып құлағдар болыңыз!

 

Telegram
БІЗДІҢ ТЕЛЕГРАМ АРНАМЫЗҒА ҚОСЫЛЫҢЫЗ Ең соңғы жаңалықтар осында
Жазылу