Мәжіліс депутаты Ерлан Саиров ауылдық жерлерге бейімделген ипотекалық бағдарламаларды іске асыруды ұсынды, деп хабарлайды inbusiness.kz сайты.
Депутаттың мәліметінше, ауылдық аудандар мен моноқалаларда 8,7 млн адам тұрады. Бұл Қазақстан халқының 43%-ы.
"Тұрғын үймен қамтамасыз ету деңгейі қалаларда 26,9 шаршы метр болса, ауылдарда бір адамға шаққанда небәрі 20,7 шаршы метрге тең. 2025 жылдың басында ауылдарда 9 мыңнан астам адам тұратын 1200 авариялық үй; моноқалаларда 2,3 мың адам тұратын 76 авариялық үй болды. 2022-2024 жылдары жаңа тұрғын үйдің тек 20%-ы ауылдық жерлерде пайдалануға берілді. Мұндай диспропорция, ең алдымен, ауыл тұрғындары үшін ипотекалық, Отбасы банкі өнімдерінің қолжетімсіздігімен және халықтың хабардар болуы деңгейінің төмен болуына байланысты", - деді Ерлан Саиров.
Сөзінше, Отбасы банктің консультациялық орталықтары тек 4 моноқалада және 3 шағын қалада жұмыс істейді. Ауылдар мен аудандардың көп бөлігінде мүлдем жұмыс істемейді, дейді ол.
"2024 жылы Отбасы банкі бастапқы және қайталама тұрғын үй сатып алуға, сондай-ақ ауылдарда жеке тұрғын үйлер салуға қолжетімді қаржыландыруды ұсынатын "Асыл мекен" пилоттық бағдарламасын іске қосты. Бұл жобаны іске асыруға Отбасы банкі өз қаражатынан 2 млрд теңге бөлді. "Отау" және "Наурыз" бағдарламалары бойынша кезекте тұрғандар мен өтініш берушілерге қатысуға басымдық берілді. Қарыздың ең жоғары сомасы – 10 млн теңге. Алайда бағдарлама тиімділігі болғанына қарамастан жалғасын таппады, оны қаржыландыру тоқтатылды. Осылайша, Отбасы банктің қызметін "аудан орталықтарына, моноқалаларға, ауылға бұру" туралы Президенттің тапсырмасы нақты іске асыру тетіктерінсіз қалды", - деді Мәжіліс депутаты.
Депутат Үкімет мынадай шараларды қабылдауы қажет деген пікірде:
- "Асыл мекен" бағдарламасын қаржыландыруды ұлғайту. Шағын қалаларды қамти отырып, бағдарламаның бүкіл ел аумағында тұрақты іске асырылуын қамтамасыз етіп, республикалық бюджеттен жыл сайын қаражат бөлуді көздеу;
- Ауылға бейімделген ипотекалық өнімдерді әзірлеу. Ауылдар, моноқалалар және шағын қалалар тұрғындары үшін төмендетілген мөлшерлемесі 5 %-ға дейін және ең төменгі бастапқы жарнасы 10 %-дан бастап жеңілдікті ипотекалық өнімдер жасау. Халықтың әлеуметтік жағынан осал санаттар үшін мөлшерлемелерді субсидиялауды қамтамасыз ету;
- Жергілікті атқарушы органдармен үйлестіруді күшейту. Шығыс Қазақстан облысындағы "Бір қабатты Шығыс" және Жетісу облысындағы "Жерұйық" жобаларының табысты тәжірибесін пайдалана отырып, бағдарламаларды бірлесіп іске асыру үшін әкімдіктермен келісімдер жасасу;
- Отбасы банкі консультациялық және ақпараттық сервистерінің географиясын кеңейту. Әр ауданда қызмет көрсету орталықтарын ашу, мобильді офистер ашу, бүкіл ел бойынша ақпараттық-ағарту науқандарын бастау.
