Admixer.kz-тың онлайн-жарнама селлері abctv.kz-ке осындай мәліметті ұсынды. Компания өкілдері видеоларды көру жылдан-жылға айтарлықтай өсіп келе жатқанын айтып отыр. Қазір жұрт уақытты үнемдеу үшін ақпаратты оқығаннан гөрі, видеоформат түрінде алғылары келеді. Admixer.kz-тің ірі агенттіктер арасында жүргізген сауалнамасына сүйенер болсақ, OLV-ге (онлайн-жарнамаға) жыл сайын 900 млн теңгеге жуық қаражат салынады.
Компания мәліметі бойынша, қолданушылардың 19%-ы интернетке тек мобилді құрылғыдан кіреді, ал 48%-ы бұл үшін смартфон мен ноутбукті қолданады. Жарнама берушілер мұны көріп, видеоның трендін байқағандықтан, мобильді видеожарнамаға арналған бюджеттердің қатары біртіндеп өсіп келеді.
Admixer.kz нарықтағы жарнаманың негізгі үлесін FMCG (тұтынушылық тауарлар) еншілейтінін алға тартып отыр, яғни оған видеожарнаманың жалпы көлемінің 41%-ы тиесілі. Екінші орында фармацевтика (12%), үшінші орында БАҚ пен ойын-сауық категориясы (7%-дан) тұр.
Егер Қазақстандағы трафиктің бөлінуі туралы айтар болсақ, онда селлерлер видеоны қолдану өңірлерден гөрі ірі қалаларда жоғары екенін мәлім етті. Олардың пікірінше, бұл техникалық мүмкіндіктерге, негізінен, өңірлерге 3G/4G Интернеттің тартылуы және оның бағасына байланысты. 2017 жылы жарнамалық бейнероликтерді мобильді тексеру деңгейі 68% болған. Бұл 2016 жылғы көрсеткіштен 14%-ға көп. Сондай-ақ 2017 жылы роликтерді стационарлық компьютерлерден тексеру деңгейі де 68% болған, бірақ 2016 жылмен салыстыратын болсақ, ол небәрі 2%-ға артқан.
Admixer.kz болжамы бойынша, 2018 жылы мобильді интернет аудиториясы бұдан да артып, стационарлық құрылғыларды (компьютер мен ноутбук) қолданушылардың санын қуып жетеді.
Селлерлер 20-35 жас арасындағы сатып алушылар белсенділігі алаңын сараптай келе, бірінші орында әлеуметтік желілер тұр деген қорытынды жасады. Мысалы, "ВКонтакте"-дегі mobile only-ды (тек мобильді құрылғылар) қолданушылар үлесі 75% болса, desktop only-дағы (стационарлық компьютер мен ноутбук) қолданушылар үлесі тек 7% ғана. Ал 55 жастан жоғарылардың интернетке кіру үшін моблильді құрылғыларды қолданудағы үлесі әзірше аз, бірақ та жылдам өсіп келеді. Сондықтан төмендеу еш жерде байқалмайды.
Жарнамалық роликтердің сапасы жайын сөз еткенде Admixer.kz сарапшылары жарнамалық роликтер көргенде мен мұндалап, бірден есте қалатындай болуы керектігін атап кетті. Қолданушылар бір объектіге сегіз секунд қана назар салады, сондықтан жарнама қолданушыны осы уақыт ішінде барынша қызықтырып үлгеруге тиіс. Бұл көрсеткіш (назар аударып қарау) 2000 жылы 12 секундқа жуық болған.
"Бірақ та қысқа роликтермен қатар ұзақ роликтер де орналастырылады. Мысалы, Mail.Ru Group-та бейнероликтің ұзақтығы 30 секундқа дейін жетеді, ал ivi.ru-дегі онлайн-кинотеатрда бейнероликтің ұзақтығы бір минут қана болуы мүмкін", – деп көрсетілген компанияның abctv.kz-ке берген жауабында.
Сонымен қатар селлерлер сапалы креатив бейнероликтің табысты болуының басты факторы болып есептелмейді дейді. Сондай-ақ таргетингке де назар аударып, әрекет жасауға шақыратын түймешікті қосып, қолданушыларды дұрыс сілтемеге бағыттап, әлеуметтік шеринг мүмкіндігін қосып, роликтің сапасын тексеруді де естен шығармаған жөн.
Компанияның мәліметтеріне сүйенетін болсақ, онда тұтынушыларды мақсатты түрде қамтуда ТВ ауқымы тар құрал болып бара жатқанын байқауға болады,ал қолданушыларды интернет желісінде ұстап тұру мүмкін емес.
"Ең басты проблема – кросс-қамтуды (ТВ мен интернетте жарнаманы көріп отырған қолданушылардың қиылысуын) есептейтін құралдың жоқтығында. Теледидар байланыс құнына есептегенде әлі күнге дейін қолданушыларды қамту бойынша ең арзан құрал болып саналады. Бірақ та интернет-жарнаманың айқын басымдықтары – яғни қолданушыларды сапалы қамтуға қол жеткізу үшін нысаналаудың тар шеңберін қолдану және қолданушымен тез байланысқа түсу мүмкіндігі бар", – деп түсіндірді Admixer.kz өкілдері.
Жарнаманың теледидардан интернетке кетіп бара жатқанын басқа жарнамалық компаниялар да байқаған.
"Қазір роликтерді интернетте айналдыру үшін өндіруге көшіп жатымыз, содан кейін оларды ТV-ға бейімдейміз", – деді Тetravision.kz компаниясының digital-директоры Рустам Запиев.
Оның пікірінше, интернет жарнама берушіге қажетті аудиторияны бере алады. Big Data технологиясы брендтерге белгілі бір табысы бар қажетті жас мөлшерін анықтауға мүмкіндік береді, сондықтан жарнама берушілерге жарнаманы интернетте айналдыру тиімді.
"Казахстаника" ұлттық брендингтік агенттігінің бас директоры Евгений Момот та оның пікірімен келісіп отыр.
Сондай-ақ ол видеожарнама нарығындағы жағдай қатты өзгергенін айтты. Егер бұрын сатып алушы мен сатушы арасындағы басты "байланыстырушы" теледидардағы жарнама болған болса, ал қазір маркетингтік коммуникациялар интернеттегі белгілі бір аудиторияға бағытталған.
Ол жарнаманы мақсатты аудиторияның өкілдері көп шоғырланған жерде орналастыру керек деп отыр. Қазір 1980-2000 жылдарда туған миллиениалдар негізгі төлемқабілетті клиент деп есептеледі.
"Қазіргі адамдардың өмірі гаджетпен байланысты. Сондықтан жарнаманы мобилді интернетте ілгерілету керек екені түсінікті. Мысалы, біздің роликтер, ең алдымен, әлеуметтік желілер мен YouTube-ке бейімделіп жасалған. Ал теледидардағы жарнама рейтингпен танысқан жарнама берушінің үмітін үнемі ақтай бермейді. Әлеуметтік желілерде мақсатты аудиторияның тар шеңберін неғұрлым нақты табуға, әр адамның әлеуметтік мінез-құлқын байқауға, сатып алушыны даралауға, тіпті оның орналасқан жерін есепке ала отырып, оны одан әрі әрекет етуге бағыттауға болады. Мысалы, егер адам өзінің жеке компьютері арқылы Испанияға баратын тур туралы ақпаратты бір рет көріп, одан кейін үйдегі Wi-Fi арқылы интернетті қолданған болса, онда осы елге баратын тур туралы жарнама біраз уақытқа дейін оның интернетке кіру құрылғыларында жүреді. Тағы бір мысал, егер мен айына бес мың парақ шығаратын үлкен кеңсе принтерін сатқым келіп, әртүрлі коммуникациялық арналарды, оның ішінде телеарнаны да қарадым делік. Енді сараптап көрейік, қазір теледидарды кім көреді? Теледидарды 50-ден асқан адамдар көреді. Ал енді олар менің сататын тауарымының мақсатты аудиториясы бола ала ма? Яғни мақсатты аудитория дұрыс таңдап алынбауы мүмкін. Алайда жарнама беруші де үнемі өлшеуіш – сату сомасына жұмсалған сатудың үлкейтілген сомасы бар. Осыдан барып, құралды барынша тиімді тарату үшін арнаны таңдайтыны түсінікті және көп жағдайда интернет-арналарды таңдайды", – деп түсіндірді ол.
Гүлназ Ермағанбетова, Римма Гахова
